Сабақтың тақырыбы: Айтыстағы Біржан мен Сара сипаты\r\n\r\n(«Біржан мен Сара» айтысы)\r\n\r\nмақсаты: 1.Айтыстағы Біржан мен Сараның адамгершілік,\r\n\r\nақындық, әншілік қасиетін таныту,тіл шеберлігін\r\n\r\nұғындыру.\r\n
- \r\n
- Өнерді құрметтеуге тәрбиелеу.
- Оқушылардың белсенділіктерін,
\r\n
\r\n
\r\nшығармашылықтарын, өз ойын тұжырымды айта\r\n\r\nбілуге дамыту.\r\n\r\nСабақтың түрі: Дәстүрлі\r\n\r\nәдіс-тәсілдері: топтастыру, ойландыру,іздендіру, еркін жазу,сұрақ-жауап\r\n\r\nпәнаралық байланыс: тарих,музыка\r\n\r\nкөрнекілігі: плакат, маркир,сызба-кестелер\r\n\r\nСабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі.\r\n\r\n ІІ. Үй жұмысын тексеру. «Біржан-Сара» айтысы\r\n\r\n1) Өмір-дерек. Біржан мен Сара өмірі\r\n\r\n2) Біржан әндері. «Жанбота» әнінің шығу тарихы.\r\n\r\n3) «Ұрланған шідер», «Ләйлім шырақ» әндерінің шығу тарихы.\r\n\r\n4) Біржан әндері…\r\n\r\nІІІ. Жаңа сабақ. Айтыстағы Біржан мен Сара сипаты.\r\n\r\nСынып екі топқа бөлінеді:\r\n\r\nҰлдар- «Біржан» тобы. Қыздар-«Сара» тобы.\r\n\r\nҚұрлысы мен көркемдігі жағынан өз дәуірінде ақындар айтысы ішінде үздігі саналатын Біржан мен Сара айтысы. Бірі Арғын руы атынан шығып сөз таластырса, енді бірі Найман елінің намысын қорғап ақындық шабытын қосқан екі ақынның айтыстағы сипатын бүгінгі сабақта саралайық.\r\n
- \r\n
- -Өнер таластырған саңлақ ақын қыздың, шешен ділмар жігіттің дарынды айтысының негізгі тақырыбы қандай? Түрі жағынан қандай айтыс?
- –Айтыстағы Біржан мен Сара өзді-өзін қалай таныстырады?
- –Екі ақын да айтыста бір-бірін тамаша өнер иесі деп бағалайды. Өнер мен өнерпаздыққа бас иеді. Біржан Сараны, Сара Біржанды айтыста қалай бағалайды?
- –Айтыстағы өршілдік. «Менің өнеріммен сөз таластыра алмайсың»,- деген рух, асқақ сөз нөсері қай ақында басым. «Қысқартам адымыңды бір-ақ аттап …» деп үрейлендіретін кім?
- –Біржан Орта жүздің бұлбұлымын деп қарсыласымен қаймықпай айтысса, әрі өнерің ұлдан артық екен деп жігер бере сөйлесе,Сара сөзінде де «Кестенің бізі сала алмас» соны өрнектер кездеседі Ол қандай өрнектер?
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n( Оқулықпен жұмыс)\r\n
- \r\n
- –Біржан айтыста өзін неге теңейді?
\r\n
\r\n \r\n\r\nАқ иық, мұзбалаққа\r\n\r\nБұлбұл\r\n\r\nАспандағы аққу\r\n\r\nБіржан Бәйге атына\r\n\r\nКең қолтық, жібек жал арғымақ\r\n\r\nБайпаң жорға\r\n\r\nҚыранға\r\n\r\n \r\n\r\n 7.–Сара айтыста өзін неге теңейді?\r\n\r\nАқ тұйғын\r\n\r\nТоты құс\r\n\r\nСара Ақ иық бұлбұл\r\n\r\nАрғымақ\r\n\r\nНаркескен\r\n\r\n \r\n\r\n8.–Біржаннан Сара не себептен жеңіледі? Біржан Сараны жеңгенімен, Сараға қандай қолдау көрсетті?\r\n\r\n9.–Айтыс мәтінінде қандай сөз образдары бар?\r\n\r\n(Мәтінмен жұмыс, әдеби теориялық талдау)\r\n\r\nКөрінсін Біржан салға ай секілді Кісі емес ел намысын ұққандай-ақ,\r\n\r\nАқ құйрық көңіл ашар шай секілді. Ербиер елсіз тауға шыққандай-ақ.\r\n\r\nҰсынса қол жетпейтін арғымағым Жиенқұл күжірейіп келер ме екен\r\n\r\nАрғынға баламаймын тай секілді. Он мата арқасына тыққандай-ақ.\r\n\r\n(Ирония –зілді кекесін-асыра мақтау) (Сарказм- ащы мысқыл)\r\n\r\n \r\n\r\n10.–Айтыс Әріп Тәңірбергеновтікі деген пікірге көзқарастарың қандай?\r\n\r\n \r\n\r\nІҮ. Үйге тапсырма: Ой толғау жазу\r\n\r\n«Біржан» тобы – Біржан- азамат ақын\r\n\r\n«Сара» тобы -Сара- үздік өнер иесі\r\n\r\nҮ. Сабақты пысықтау: Топтастыру стратегиясы.\r\n\r\n \r\n\r\nБіржан кім? Сара кім?\r\n\r\nАтағы несімен қалды? Атағы несімен қалды?\r\n\r\n \r\n\r\nҮІ. Қорытынды.\r\n\r\nАйтыс- өнерлілер жарысы. Айтыс- қазақ сөз өнерінің мектебі.Тарлан ақын-елдің еркесі. Олар қысылмаған, көңілдегісін бүкпеген, батыл,айқын айтқан. « Дүниеге бір сызат түсетін болса, ол ең алдымен ақын жүрегі арқылы өтеді» деген сөзді Гете көрегендікпен айтып өткен.\r\n\r\nҮІІ. Бағалау.\r\n\r\nЖасанова Ботакөз Жолдасқалиқызы\r\n\r\nІ санатты қазақ тілі мен әдебиеті\r\n\r\nпәнінің мұғалімі\r\n\r\nБатыс Қазақстан облысы, Теректі ауданы, Федоровка ауылы\r\n\r\nФедоровка қазақ жалпы орта білім беретін мектебі\r\n\r\n \r\n\r\n \r\n\r\n \r\n\r\n
