Қазақ халқының қалыптасу үдерісінің аяқталуы

Қазақ халқының қалыптасу үдерісінің аяқталуы

Зерттеу сұрағы: Ұлы Дала мұрагері – қазақ халқы қалай қалыптасты?

• Қазақ халқының қалыптасу тарихын білу;
• Қазақ» этнонимінің мағынасын қазақ халқының қалыптасуымен байланыстыру арқылы сипаттау; «Қазақ және Алаш терминдерінің шығу тарихы» туралы зерттеу жүргізеді;
• Қазақ» атауының шығу тегі туралы бірнеше ғылыми пікірлер жазылған сұрақтарға жауап береді, деңгейлік тапсырмаларды орындайды;Кескін картаға үш жүздің аумағын және өз руының қай жүзге кіретінін белгілейді.

• Халық болып қалыптасуы үшін қажетті кем дегенде 5 шартты атайды.
• «Қазақ» атауының шығуы жөнінде 3-тен кем емес пікірді атайды.
• Дерек негізінде қазақ халқының қалыптасуына әсер еткен ру-тайпаларды анықтайды және «Қазақ және Алаш терминдерінің шығу тарихы» мағынасын ашады.
• Ұлыжүз, Орта жүз және Кіші жүз аумағын картада белгілейді. Өз руының қай жүзге жататынын анықтайды.

—Оқушылар оқыған ақпаратты өз сөзімен баяндайды

-Тақырып бойынша мәтінмен жұмыс жасайды

-Өз білімін кестеге түсіре алады

Пәнге қатысты лексика мен терминология

сақ, моңғол, түркі, этнос, этоногинез

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

— Дерекке сүйене отырып айтсақ …

— Ш. Уәлихановтың пікірі бойынша …

— «Қазақ» атауының шығу тегі туралы деректерге тоқталсақ, …

— Біздің тобымыздың пікірі бойынша…

— Келесі себептер/факторлар әлеуметтік/экономикалық/ саяси/ мәдени болып табылады, себебі, …

Бұл оқиға /өзгеріс маңызды болды / айтарлықтай, өйткені…

Құндылықтарды

дарыту

Зайырлы қоғам және жоғары руханият

Тарихтың,мәдениет пен тілдің біртұтастығы.

Интернет көздері арқылы сабаққа қажетті материалдар қарастыру

Интерактивті тақтаны қолдану «Learning Apps.org»

Сабақтың басы

10- мин

Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесіп, түгелдеу, 3 топқа бөлу, көңіл-күйлерін реттеу.. Психологиялық ахуал қалыптастыру:

Қасындағы жұбымен амандасу

МЕН— бас бармағын түйістіреді

САҒАН— балаң үйрек саусағын түйістіреді

БАРЛЫҚ – ортаң терек саусағын түйістіреді

ЖАҚСЫЛЫҚТЫ-шылдыр шүмек саусағын түйістіреді

ТІЛЕЙМІН— кішкене бөбек саусағын түйістіреді

1-топ: Қазақ 2-топ: Алаш 3-топ: Үш жүз деген сөздердің мағынасын ашу.

Ж:/ (жеке жұмыс) Алдынғы білімге тоқталу

1 тапсырма: «Балық қаңқасы» әдісі арқылы қазақ халқының қалыптасу тарихын түсіндіру. Пробелмалық сұрақтар: 1. Қазақ этноним сөзінің шығу ерекшелігін анықта. 2. Қазақ халқының қалыптасуына не ықпал етті? 3.Қазақ хандығын құруға кімдер мүдделі болды?

Қорытынды ой

Шешу жолдары

Қазақ халқының қалыптасуы

Дескриптор:

• Қазақ халқының қалыптасу тарихын біледі;
• «қазақ» этнонимінің мағынасын қазақ халқының

қалыптасуымен байланыстыру арқылы анықтайды.

ҚБ:/(Қалыптастырушы бағалау)ауызша мaдaқтау арқылы

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010

Сабақтың ортасы

25 мин

Тақырыпқа шығу: Зерттеу және талдау

2 тапсырма: (Б) Берілген ұғымды қалай түсінесіздер? «Ұлы Дала елі» — Тәуелсіздігінің айнымас символикаcы,мемлекеттік күш-қуаты, Отанымыздың көп этникалық халқының бесігі, айрықша мәртебесі, халқымыздың кеңпейіл дархандығы.

Б: Learning apps.org программасы арқылы «Галереяда ой шарлап» оқушыларға суреттер , карта көрсетіп,

Т. осы суреттер мен тақырыптың арасындағы байланысты табу….

М. Бұл тапсырманы әңгіме түрінде өткізуге болады. Алаш ұғымының қазіргі заманда әртүрлі атауларда кездесетіндігін айта келіп, көрсетілген суреттер бойынша сұрақ қойыңыз:

— Мына суреттерге қарап ертеден «қазақ» сөзінің синонимі болған «Алаш» атауы қазіргі заманда қандай мағынада қолданылады деп ойлайсыз?

— Осы суреттер мен тақырыптың арасындағы байланысты табыңыз ?

ЖЖ. (Жұптық жұмыс) Мәтіннің мазмұнымен таныстырып,мәтіндегі негізгі ойын анықтату мақсатында «Оқылымға саяхат» әдісін қолданады.

3 тапсырма: Т. Ғылыми пікірлерді авторларымен сәйкестендіріңіздер. Қандай пікірлерді көбірек қолдайсыздар?

Кестеде «Қазақ» этнонимі туралы деректерді сәйкестендіру..

Жауаптары

ҚБ:/ Білім баспалдағы.(Оқушылaрғa сaбaқ үдерісінде тaпсырмaлaрды орындaудaғы ұтымды тұстарын айта кетіп, жaуaпқa ризa болғaндa «Керемет! Жарайсың! Тaмaшa!» деген сөздермен мaдaқтaп отырaмын )

4 тапсырма: М)«Қазақ жүздерінің пайда болуы» бойынша шағын шолу жасау. Берілген тұжырымға тоқталу.

Ш.Уәлихановтың зерттеулері бойынша «Қазақ жүздерінің құрылу себебі, олар көшіп қонып жүрген жерлерінде өз құқықтарын қорғау үшін одақтар құрған. Ол одақ «қазақ жүздері».

Б)Картамен жұмыс. Кескін картаға үш жүздің аумағын және өз руының қай жүзге кіретінін белгілейді.

Дескриптор: Ұлы жүз, Орта жүз және Кіші жүз аумағын картада белгілейді

Өз руының қай жүзге жататынын анықтайды.

ҚБ:/(Қалыптастырушы бағалау)ауызша мaдaқтау арқылы

Оқулық, суреттер, дәптер

Қалыптастырушы бағалау жүргізіледі

Қазақстан тарихы 7(6) Н.С.Бакина,

Н.Т.Жанақова

Алматы Атамұра 2017

160 бет

http://e-history.kz/kz/scorm/course/148)

Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы. Қазақ шежіресі /Дайындаған С.Дәүітов. – Алматы: Жалын, 1993.

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. ІІ том. Атамұра, 2010

Құдайбердіұлы Ш. Түрік, қырғыз-қазақ һәм хандар шежіресі. — Астана, 2008.

Сабақтың соңы

5 мин

Тақырыпқа қайта оралу:

Ұлы Дала мұрагері – Қазақ халқы қалай қалыптасты.

Интерпретация

СІЗ ӨЗ ШЕЖІРЕҢІЗДІ БІЛЕСІЗ БЕ ?

өз руының қай жүзге кіретінін белгілеу

Кері байланыс: «Таразы» әдісі

ТАРАЗЫ

Мен үшін таныс және оңай болды

Мен үшін қиын және қажет болды

Саралау –оқушыларға қалай

көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз?

Қабілеті жоғары оқушыларға қандай

міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Оқушылар өзара критерийлер арқылы бағалайды.

Мұғалімнің кері байланысы.

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолдану.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Жалпы баға Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: Ғылыми пікірлерді авторларымен салыстыра түсіндіру тиімді болды. 2: Кескін картаға үш жүздің аумағын және өз руының қай жүзге кіретінін ұтымды көрсете алды..

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1: уақытты тиімді қолдану..

2: Сөздік қорларын молайту мақсатында көбірек қосымша деректермен жұмыс жасау..

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Оқушыларға суреттер арқылы тапсырмалар бергенді қажет деп ойладым. Себебі,көру арқылы қабылдайтын оқушылар да болды.

Жұптық және топтық жұмыстар оқушылардың бірлесіп жұмыс жасау (бірін бірі тыңдау, өз пікірін білдіру, дәлелдер келтіру) дағдыларын жетілдіруге әсерін тигізді.