Бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамдық-саяси және ақпараттық қызметі қоғамдық пікірді қалыптастыруда маңызды рөл атқарады, саяси процестерге әсер етеді және әлеуметтік оқиғаларды кейбір аспектілер бойынша сипаттайды. БАҚ қоғамда және саясатта болып жатқан маңызды оқиғаларды көрсетеді. Бұл адамдарға не болып жатқаны туралы хабардар болуға және негізделген шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Талдау арқылы адамдарға күрделі саяси және әлеуметтік процестерді, оқиғалардың себептері мен салдарын түсінуге көмектесетін талдаулар мен түсініктемелер береді.
Бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамдық пікірді қалыптастыруға ықпалы зор. Олар талқылауға арналған тақырыптарды алға тартады, талқылаулар жасайды және мәселелер бойынша әртүрлі көзқарастарды ұсынады. Сонымен қатар, үкімет пен басқа саяси институттардың қызметін бақылаушы рөлін атқарады. Олар сыбайлас жемқорлықты, заңдарды бұзуды және саясатта ашықтық пен есептілікті сақтауға көмектесетін басқа да келеңсіз құбылыстарды әшкерелейді.
Әлеуметтік белсенділік арқылы қоғамның саяси процестерге қатысуын арттыра алады. Олар маңызды әлеуметтік мәселелерді көтеріп, азаматтар арасында пікірталас пен әрекетті тудыруы мүмкін. Ең маңызыдысы сөз бостандығы мен баспасөз бостандығын қорғауда маңызды рөл атқарады. Олар журналистердің құқықтарын қорғап, цензураға және сөз бостандығын шектеуге қарсы күресе алады.
Бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамдық-саяси және ақпараттық қызметінің оң және теріс жақтарын қарастыратын болсақ.
Артықшылықтары:
- БАҚ әлемде болып жатқан оқиғалар мен процестер туралы ақпараттың қолжетімділігін қамтамасыз етеді. Адамдар нақты уақытта ағымдағы оқиғалардан кез келген сәтте хабардар бола алады.
- БАҚ адамдарға күрделі мәселелерді түсінуге және сыни ойлауды дамытуға көмектесу арқылы қоғамдық пікірді қалыптастыруда басты рөл атқарады.
- Бұқаралық ақпарат құралдары сыбайлас жемқорлық пен адам құқықтарының бұзылуын әшкерелеп, үкімет пен басқа саяси институттарды бақылаушы ретінде әрекет етеді.
- БАҚ өз қызметі арқылы қоғамның саяси процестер мен қоғамдық қозғалыстарға қатысуын арттыра алады.
- БАҚ цензураға және сөз бостандығын шектеуге қарсы тұру арқылы сөз бостандығы мен баспасөз бостандығын қорғауда маңызды рөл атқарады.
Кемшіліктері:
- Сенсациялық тақырыптар мен аудиторияны көбейту үшін кейбір БАҚ фактілерді бұрмалауы немесе ақпаратты бұрмалауы мүмкін.
- Кейбір БАҚ белгілі бір көзқарастарды белсенді түрде алға жылжытуы мүмкін, бұл қоғамның поляризациясына және әртүрлі топтар арасындағы қақтығыстардың күшеюіне әкелуі мүмкін.
- БАҚ қоғамдық пікірге және аудиторияның мінез-құлқына әсер ету үшін әртүрлі манипуляция әдістерін қолдана алады.
- Белгілі бір оқиғаларға немесе мәселелерге назар аударту үшін алып сатарлық пен сенімсіз дереккөздерді пайдалануы мүмкін.
- БАҚ халық арасында қорқыныш пен үрей атмосферасын тудыруы мүмкін жағымсыз жаңалықтарға назар аударуы мүмкін.
Бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамдық-саяси және ақпараттық қызметінің күрделі салдары бар және сөз бостандығы мен қоғам алдындағы жауапкершілік арасындағы тепе-теңдікті талап етеді. Қоғам мен демократияның салауатты өмір сүруі үшін бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамдық-саяси және ақпараттық қызметінің маңызы зор. Дегенмен, бұқаралық ақпарат құралдарының өз аудиториясы мен жалпы қоғам алдындағы жауапкершілігін де есте ұстаған жөн.
Берікқожаева Аружан Ардаққызы
Әл-фараби атындағы ҚазҰУ студенті
