Өсімдіктердің қозғалысы. Қозғалыстың өсімдіктер тіршілігіндегі маңызы. Өсімдіктердің қозғалу тәсілдері

Сабақтың тақырыбы:

Өсімдіктердің қозғалысы. Қозғалыстың өсімдіктер тіршілігіндегі маңызы.  Өсімдіктердің қозғалу тәсілдері (тропизмдер, таксистер, өсу қозғалыстары).

Мұғалімнің аты-жөні:

Шаяхметова  Раушан Женисбековна

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар  саны:

Сабақ  нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды.  Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.Өсімдіктерге тән қозғалу типін атап бере алады.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен  жұмыс жасайды.Өсімдіктерге оң және теріс тропизмнің қажет екенін көрсететін мысалдар келтіре алады.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды. Өсімдіктер мен жануарлардың қозғалуын салыстыра алады, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Басталуы

Ұйымдастыру кезеңі

Топтарға бөлу.

Заттар бойынша бөліну.

Әр оқушы өзінің бір ұсақ затын  мұғалімге немесе жүргізушіге тапсырады, мәселен, қаламсабын, дәптерін, кілтін, көзілдірігін т.б Бұл заттар портфелге салынып, әр партаға бала санына қарай ретсіз түрде қойылады. Оқушылар өздерінің заты қойылған  парталарға отыруы керек.

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Сиқырлы жұмыртқа» ойыны

Әр оқушы жұмыртқа бейнесінде берілген формаларға жаңа зат пайда болатындай етіп, аяқтап сурет салады .

1-топ: Жақсылық

2-топ: Бақыт

3-топ: Келешек

«Сиқырлы жұмыртқа» ойыны, жұмыртқа бейнесінде берілген формалар.

Басталуы

Білу және түсіну

«Уақыт шеңбері» әдісі арқылы

Оқушылар берілген мәтінді оқиды. Ортаға шығып шеңбер жасап тұрады. Оқыған мәтіні туралы бір, екі сөйлемнен айтады.

Өсімдіктердің қозғалу ерекшеліктері. Өсімдік жасушаларының қатты жасуша қабықшасына байланысты өз пішінін өзгерте алмай-тын, жиырыла алмайтынын білесіңдер. Сондықтан жануарлардан айырмашылығы өсімдік ағзасында бұлшық ет элементтері жоқ, белсенді қозғала алмайды. Бұл «өсімдік кеңістікте мүлдем қозғалмайды» дегенді білдірмейді.

Өсімдік не енжар қозғалады (тозаңы мен тұқымы жел арқылы тасымалданады), не өсу түрінде қозғалады. Яғни қажет бағытта өседі. Өсімдік не үшін қозғалады? Бірінші кезекте өсімдік өзіне қолайлы қоршаған орта жағдайларына бағытталуы үшін қозғалуға ұмтылады. Өсімдіктің барлық жапырақтары жақсы фотосинтездеу үшін жарықтың барынша көп мөлшерін алуға ұмтылады. Тамыр өз кезегінде оңтайлы тереңдікке дейін топырақта өседі. Сөйтіп, суды және пайдалы заттар ерітіндісін сіңіру үдерісін жеңілдетеді. Өсімдіктің қозғалуын толығырақ қарастырайық.

Оқулық.«Уақыт шеңбері» әдісі.

Өсімдіктерге тән қозғалу типін атаңдар.

Оқулықтан өсімдіктердегі қозғалу және тітіркендіргіш арасындағы байланысты сипаттайтын ақпаратты тауып, түсіндіріңдер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Ортақ тапсырма: «Айнымалы бекеттер»

(Әр топты өз бекетінің жанына орналастырамын. Оларға берілген сұрақтардың жауабын  жазу үшін 10 минут уақыт беріледі. Уақыт аяқталғаннан кейін, топтар кабинеттегі жаңа бекеттерге көшеді, ол бекетте бұған дейін болған топтардың идеяларын негізге ала отырып, талқылауды жалғастырады. Барлық топтар бекеттердің барлығын өтіп, өзге топтардың түсініктемелерін қарастырып болғанша әр 3 минут сайын топтар бекеттерін ауыстырып отырады.)

1-топ: Жақсылық 1 бекет

Өсімдіктердің қозғалуына қандай абиотикалық факторлар әсер етеді?

2-топ: Бақыт  2-бекет

Геофото- және гелиотропизм деген не екенін түсіндіріңдер. Олар қандай мүшелерге тән?

3-топ: Келешек 3-бекет

Өсімдіктерге оң және теріс тропизмнің қажет екенін көрсететін мысалдаркелтіріңдер.

Талдау

«Маңыздылық» кестесі

Өсімдіктер мен жануарлардың қозғалу маңыздылығын жаз.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

 «Маңыздылық» кестесі

Аяқталуы

Сабақты бекіту

Синтез 

«Кубизм» әдісі

1.      «Қозғалу» деген сөзді өсімдіктерге қатысты қолдануға бола ма?

2.      Өсімдіктің қозғалу реакцияларын негізгі екі тобын атап бер.

3.      Таксис дегеніміз не?

4.      Жарықсүйгіш өсімдіктер қайда өседі?

5.      Көлеңкені ұнататын өсімдіктерді атап көр.

6.      Тропизм нешеге бөлінеді?

Кубик

Бағалау парақшасы  Дұрыс жауапқа 5 балл.

«Жетістік  баспалдағы»

Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстыра

ды.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сізқосымша

көмеккөрсетудіқалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілетіжоғары

оқушыларғатапсырманы

күрделендірудіқалай

жоспарлайсыз?

Бағалау — Оқушылардың

үйренгенінтексеруді

қалайжоспарлайсыз?

Пəнаралықбайланыс

Қауіпсіздікжəнееңбекті

қорғауережелері

АКТ-менбайланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайыма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағыахуал

Қандай болды?

Мен жоспарлаған

Саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

Уақыт ішінде

үлгердімбе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

Келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

Жетілдіруге көмектесетін не білдім?