Сабақтың тақырыбы:
|
Әзиза Нұрмаханова. Шығыс шынары |
|
Сабақта меңгерілетін
дағдылық мақсаттар |
Ұлы Отан соғысы жылдарындағы елі үшін жанын қиған ерен ерлер өмірін дәріптеу. |
| Сабақ мақсаттары |
Барлық оқушылар білуге тиісті:
Автордың өмірі мен шығармашылығы туралы біледі. |
|
Оқушылардың көпшілігі білуге тиіс:
Тақырып мазмұнын түінуі тиіс |
|
Кейбір оқушылар білуге тиіс:
Автордың өзге де шығармаларын. |
| Бұрыннан бар білімдері |
Тапсырмаларды сатылай кешенді талдауды біледі. |
Жоспар
|
|
Жоспарланған
уақыттар |
Жоспарланған уақыт (жаттығулар) |
Ресурстар |
Басталуы
|
Ұйымдастыру кезеңі
«Кездесу» ойыны
Жай әуенмен екі шеңбер болып қарама –қарсы айналады, әуен тоқтаған кезде бір-біріне қарап, баланың қасиетін айтады.
Қызығушылықты ояту
Жаңа сабақ
Әзиза Нұрмаханова «Шығыс шынары»
Нұрмаханова Әзиза Нұрмаханқызы 1924жылы 15 желтоқсанда қазіргі Қарақалпақ АССР — інің Мойнақ ауданында туған. Қазақ Совет түркологы, филология ғылымдарының докторы, профессор. Ол түркі тілдерінің интонациясын алғаш зерттеуші. Оның «Қыздар» (1969), «Шығыс шынары» (1973) повестерінде қазақ әйелдерінің әлеуметтік тағдыры, Совет Одағының батыры Әлия Молдағұлованың өмірі мен жанқияр ерлігі суреттелген.
Халқымыз Отан үшін от кешіп, елдік пен ерлік сынға түскен сәтте қас қақпай өмірлерін құрбан еткен батыр ұл — қыздарын қастерлеп, қадір тұтады. Тарихи деректерге қарағанда 1941 — 1945 соғыс жылдарында 1 миллион 196 мың 164 қазақстандық әскерге алынған еді. Балалар, сендер қандай батырларды білесіңдер? Біздің ауданымыздан елі үшін күрескен қандай соғыс ардагерлері бар? (Бейнеу ауданынан соғысқа қатысқан батырлар туралы тоқталып өту (суреттер көмегімен). Көптеген жауынгерлер теңдесі жоқ ерліктер жасады. 518 қазақстандық Кеңес Одағының Батыры атағын алды. Мұның елеулі бөлігі қыздар болғаны белгілі. Әскерге алынған қыздар соғыс техникаларын мен құралдарын жетік меңгерген. Ұлы Отан соғысы тарихында аттары аңызға айналған қазақтың үш батыр қыздарының — Әлия, Мәншүк, Хиуаздың орны бөлек. Бұл ерліктің сыры неде? Әр заман осы сұраққа өз биігінен жауап беріп келеді.
Кеңес Одағының Батыры Әлия Молдағұлованың небәрі 18 жастан сәл ғана асқан қысқа өмірі бәрімізге де белгілі. Шын аты Ылия, бұл әжесінің қойған аты. Қуғын – сүргін заманы жас қызды анасынан өлі, әкесінен тірі айырды. Әлияның атасы Сарқұл бай болған, 1928 жылдан бастап қуғын — сүргінге ұшыраған. Оның ұлы Нұрмұханбет, Әлияның әкесі, бас сауғалап анда — мұнда жасырынып өмір сүрген. Әлияның анасы Маржан көрші әйелдермен картоп теруге барса, күзетші оларды қорқытпақ болып мылтық атады, оқ Әлияның анасына тиіп, қайтыс болады.
Әлия анасының інісі Әубәкірдің қолында тәрбиеленген. Нағашысының жұмыс бабына қарай ол Әулиеата (Жамбыл), Мәскеу, Ленинград мектептерінде оқыған.
1942 жылы білім алып жатқан №46 мектеп Ярославль облысының Вятск селосына көшіріледі. 7 — класты бітірген қаршадай қыз Рыбинскдегі авиация техникумына оқуға түседі. 1942 жылы 18 желтоқсанда осындағы аудандық әскери комиссариаттың жолдамасымен Мәскеудегі мерген қыздар даярлайтын орталық мектепке қабылданады. 1943 жылы шілде айында мұны үздік бітірген ол Солтүстік – Батыс майданының 34 — атқыштар дивизиясының 4 — батальонына жіберіледі. Бір хатында Әлия: «Адам өлтіру түгілі тауық өлтіру дегенді білмейтін менің жүрегіме жауды өлтіру керек, құртуым керек деген мақсат қалай пайда болғанын айтайын»,- деп ашылады.
|
Таныcтырылым. |
| Ортасы |
Автор портреті. |
| Сергіту сәті |
Орманның бiз емшiсiмiз
Тоқ, тоқ, тоқ (Партаны үш рет ұрады)
Құрт бiткендi жоқ етемiз
Жоқ, жоқ, жоқ, (Қимыл көрсетедi)
Тоқ, тоқ, тоқ, Жоқ, жоқ, жоқ. |
Сергіту жаттығуы жазылған парақша |
| Аяқталуы |
Мәтінді бөліктерге бөліп оқыту. Мазмұнын айтып өту, бөлімдерге бөлу.
(Мен тақтаға, оқушылар дәптерлеріне жазады.)
Сұрақтарға жауап беру.Сабақты бекіту: « Бес жолды өлең» стратегиясы.
_______________ _________ сүйетін,
_______________ _________ баламыз.
_________________________ жолымен,
_______ _________________ боламыз. |
«Топтастыру» стратегиясы.
Балалар, бала Әлия, оқушы Әлия қандай болған? |
Үйге тапсырма: мазмұндау.
|
|
Дифференциациялау оқушыларға мейлінше қолдау
көрсетуді қалай жоспарлайсыз?
Қабілетті оқушыға тапсырманы
қалайша түрлендіресіз? |
Бағалау – оқушы білімін
тексеруді қалайша
жоспарлайсыз?
|
Пәнаралық байланыс –
Денсаулық пен қауіпсіздікті
тексеру, АКТ |
|
Рефлексия
Сабақтың мақсаты
мен оқу міндеттері
анық па?
Бүгін оқушылар не
үйренді?
Сабақ қалай өтті,
қандай деңгейде
өтті? |
Бүгінгі сабақ кызықты болды ма?
|
|
Дифференциялау
жоспарым жүзеге
асты ма?
Тапсырмалары
сәйкес болды ма?
Уақыт дәлдігі қалай
болды? Жоспарыма
қандай өзгерістер
енгіздім? |
Екі түрлі түсініктеме күнделігі.
Оқушылардан дәптердің бетін (не таратылып берген парақты) ортасынан вертикаль сызықпен бөлу сұралады. Мәтінді оқу барысында олар:
| Бөліктің оң жағына |
Сол жағына |
| Мәтіндегі қатты әсер еткен тұстарды, үзінділерді жазады. |
Сол әсер еткен үзінділер жайлы пікір жазады (нені еске түсіреді, себеп-салдары қандай, қандай сұрақ бар т.б.) |
|
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1: Оқушыларды сабақтың әр кезеңінде бағалау.
2: Дарынды және үлгерімі төмен оқушылардың ерекшелігіне көңіл бөлу.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алады ( оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1: Сабақтың нәтижесіне көңіл бөлу.
2: Рефлексия.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім ? |
