\r\n
Жоспары
\r\n
Кіріспе бөлім
\r\n
\r\n
\r\n
1) Сүтқоректілер класына жалпы сипаттама
\r\n
\r\n
\r\n
2) Негізгі бөлім
\r\n
\r\n
\r\n
А) Сүтқоректілердің шығу тегі
\r\n
\r\n
\r\n
Б) Сүтқоректілердің эволюциясы
\r\n
\r\n
\r\n
3) Қорытынды бөлім
\r\n
\r\n
\r\n
Қазіргі кездегі сүтқоректілер
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
Сүтқоректiлер(MAMMALIA) немесе аңдар класының негiзгi белгiлерi: тiрi туу, балаларын қоректендiру үшiн сүт бөлетiн сүт бездерiнiң болуы, дене қуысын төстi және құрсақты етiп диафрагмамен бөлу және жылықандылық. Бұл кластың маңызды ерекшелiгi – жоғарғы жүйке жүйесiнiң дамуы. Сүтқоректiлер эволюциясының шыңы болып адам туысы және саналы адам {Homo sapiens} түрi есептеледi. Сүтқоректiлердiң тарихи дамуы үш бағытта жүрдi: жұмыртқа салушы сүтқоректiлер, қалталы сүтқоректiлер және плацентарлы сүтқоректiлер. Тек плацентарлы дамыған төл туатын жоғарғы сүтқоректiлер, тiршiлiк үшiн күресте жеңiп шықты.
\r\n
\r\n
\r\n
Жұмыртқа салушы және қалталылар, австралиядан басқа континенттерде табиғи сұрыптауға түстi және жойылып кеттi.
\r\n
\r\n
\r\n
Жамылғысы кезеңдеп түлейтiн жүннен (өстен) және жүн астынан тұратын түктi. Терiде тер бездерi аз, майлы және иiстi бездерi бар. Сүт бездерi – емiзiктерi бар түр өзгерткен тер бездер.
\r\n
Сүтқоректілердің шығу тегінің көзі рептилиялар шежіресінің ең басында орналасатындығы дәлелденген және бұл кластың қазіргі өкілдерінің арасындағы байланыс өте әлсіз.
\r\n
Карбонда пайда болған пеликозаврлар қарапайым сүтқоректілердің ежелгі рептилиялық тегі болып саналатын топ. Бұл рептилиялардың ұйымдасуы өте төмен болды, бірақ синапсидті бассүйек( бір самайтжоғалы бір самай шұңқырлы) дами бастады.
\r\n
\r\n
Рептилияларда пайда болып, бірақ ары қарай дамымай қалған неопаллиумның қарқынды түрде дамуы. Жаңа қыртыстың дамығандығы сонша, ол алдыңғы мидың сыңарларын толығымен жапты және күмбездің ескі бөлімдерін( архипаллиум мен палеопаллиум) алдыңғы мидың ішіне қарай ығыстырды.
\r\n
\r\n
Сүтқоректілердің класс болып қалыптасуы көптеген миллиондаған жылдарға созылды. Миы жайлап жақсарды және оның қайта құрылуы жүзеге асты, өйткені тероморфты рептилиялардың миының ең үлкен бөлшегі мишық болса, сүтқоректілерде-алдыңғы ми сыңарлары.
\r\n
Алғашқы аңдар класс тармағының 4 отрядының 3-еуі жойылып кеткен( Multiberculata, Trinodonta, Dokodonta), біздің заманымызға тек Біртесіктілер (Monotremata) отрядының өкілдері жеткен. Бұл ерекше жануарлар- қазіргі сүтқоректілерден өте күшті ажыратылатын ехидна, проехидна және үйректұмсық. Ересектерінде тістері болмайды, ал ата-тектерінде үшқырлы азу тістері болған.
\r\n
\r\n
Аңдар класс тармағына инфракласстар- Қалталылар (Metatheria) мен плаценталыларға(Eutheria) жатады.
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
Юра кезеңінің басында 6 отряд болды:
\r\n
\r\n
\r\n
Trituberculata
\r\n
Symmetrodonta
\r\n
Docodonta
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
Ал палеоценде 16 отряд қалыптасты, 9-ы біздің заманымызға жеткен:
\r\n
\r\n
\r\n
Monotremata
\r\n
Marsupiala
\r\n
Insectivora
\r\n
\r\n
\r\n
Dermoptera
\r\n
\r\n
\r\n
Primates
\r\n
\r\n
\r\n
Edentata
\r\n
\r\n
\r\n
Lagomorpha
\r\n
\r\n
\r\n
Rodenthia
\r\n
\r\n
\r\n
Carnivora
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
Қалталылардың ең ежелгі қалдықтары Солтүстік Американың жоғарғы бор қабатынан табылған, сол жерде олардың пайда болуының алғашқы ошағы болуы мүмкін, деседе қалталылардың гүлденуі қазіргі кезде Автралияда байқалады, олар бұл жерге плаценталылардың жаппай таралуына дейін өткен. Жоғарғы сатыдағы аңдардың төлдері ұзақ мерзімде құрсақта дамиды және көптеген соқыр әрі шала болып туатын жағдайларда да, олар қалталылардың балаларына қарағанда әлде-қайда тез жетіледі.
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
