Әлем шаһарында алысқа ұмтылып, дамыған елмен иық теңестіресе білген
асқарлы қазақ еліміздің бүгінде сонау тағылымды тарихтың легінде ата –
бабаларымыздың алпауыт арманына жаңғырту жоспарлай, жаңа жобалардың
іргетасын қалап жатқандығын көргенімізде, алдағы күнімізге шүбәсіз
сенімділік қалыптаса марқайып қалатындығымыз рас. Көне тұстан көзайна,
ғасырлы тұқымның асылы санала білген, билік төрінде шарықтап, қарабайыр
халқының көңілін бағысып таба білетін қамқор әрекеттер жолында елеулі
еңбек сіңістіре жүрген тұлғаларымызға жеткізер алғысымыз да, тілер
тілегіміз де ұшаң – теңіз. Әсіресе, әлем еншісінде өзекті қақ жарып, қалың
жұртшылығының қауқарлы қызметі мен елеулі елдігімен таныла білген
саяси, әрі экономикалық достық орнатқан – Түркия мемлекетімен қарым –
қатынасы көңілді қуантады.
Тілі мен ділі, тағылымды тарихы бірге дем
құрған , алар салауаты мен сарынды жырлары сағымда шыңдала берген бұл
елдердің достығы барша жұртқа аян екендігі ақиқат. Қай жағалаулы қырдан
алып қарасақ та, зайырлы мемлекеттердің зәулім шыңдарына куә боламыз.
Ұлысты Түркия мемлекетінің халықаралық қатынас саласында қолы жеткен
табыстары жайлы баян еткенде, алдымен Қазақстан Республикасымен
арасындағы саяси және достық қарым-қатынастары, сауда-экономикалық
әскери-техникалық ынтымақтастықтары және ғылым, білім беру, мәдениет
салаларындағы жемісті байланыстары сөзге иек. Байырдан Қазақ елімен
тарихы терең тамырлы бауырластығы бар Түрік елімен Қазақстанды
азаттығын жария еткен күннен бастап екінші күні таныды.
Барша ғаламшар алдында ерекшелігімен дараланып, аса жоғары
мәртебенің мәйегімен мақтаулы жұрттың мақтаны болысқан мемлекет болу
үшін біздің елімізге, ежелден езгі жолдан қауіп – қатердің саңлағын таба,
тәжірибенің тәлімін бойына дарыта білген Түрік елі үдемелі үлгі болғаны
даусыз. Тереңді ұғымды түсінген Қазақстан басшылығымыз нарықтық қоғам
қайраттауда Түркия үлгісіне аса назар аударды. Сонымен қатар, қырық
пайызы түрік тектес орнамаған халықтар тұрақтағандықтан, қазақ еліміз
демографиялық жағдаяттарды да ескере, этникалық, діни ахуалды
мәселелерге сақтық қортып, сантараптан сан түрлі ойластыра білетін
салиқалы саясат жүргізуге ықпалды болды.
Байрақты еліміздің тек Түркиямен емес, бөгде шет елдерменде арадағы
арқалы сауда заты көпшілігінде шикізат боп келетіні ешкімге жасырын
еместігі мәлім. Алғашқы президентіміз Нұрсұлтан Назарбаев арнаулы
сөздерінде айрықша атап кеткен, мардымша нақтылай түскен, Қазақстан
шикізатты молынша өңдеуге, қостыртын құнын көтеруге басты баңдарлы
назар аударғаны маңызды болмақ. Былайынша айтқанда, сыртқы
экономикалық байланыс байламында орнын еңгезердей, қалыпты рөлін
қомақты арттыруға қолға алатын жұмыс әбден орасан. Дүние жүзінде
дарынға тимекті, даңғыл деңгей легіндегі жаңа технологияларды
пайдалануды алдағы саналы мақсат деп білуде өзіндік үлесін әкелмек.
Түркия мен Қазақстан еліміздің аралығындағы қарым – қатынасы ай мен
күннің жылжуы жиегінде мардымды дамып, осы екі елдеріміздің татулық
көзі арнайы бағамдалған жобалардың іргетасын қалауымен тыңғылықты
тұрақтала түсті. Шаршы алаңда сантарапты екі еліміздің алтын көпірі бола
білген, ерек ықпалын тигізе білген бірден – бірі көзі — экономика, саудалық
байламдары екендігі сөзсіз. Түркия мемлекеті – қазақ еліміздің сауыттай
сенім артатұғын экономикалық серіктесі. Осыдан 4 жыл алдынғы есептің
нәтижесі бойынша екі еліміздің алтын көпірінің саудалық жүрісі екі
миллиард АҚШ долларын қорытты. Тұңғыш екі елдің арасындағы алғашқы
байламның негізі жасала бастаған жылдардан бері Қазақстан мемлекетімізде
кәсіпкерліктің жекелік түрі мен құрылыс саласының табысты өркендеуіне
ауыз толтырардай еңбек сіңісті. Дәл бүгінгі сәтті асқарлы елімізде мың бес
жүзге тарта Түркия елінің зауыт, комапаниялары қарқынды жұмыс көзін
арттыруда. Және де, Түркия елінің білікті құрылыс мамандары қазақ
жерімізде бағасы жиырма миллиардтан АҚШ долларынан асатұғын жүйелі
жоспарларын іске асыра білді. Осындай парасатты ақылдың арқасында қазақ
еліміздің түрік экономикасының қоржынына еншілеткен қомақты қаражаты
шама шарқы жиырма миллиард АҚШ долларына жетісіп бағысты.
Ағымдағы
табысты жыл бойында қазақ экономикасына барлық қорытпаны қорытқанда
шамасы екі миллиард доллар жобасында Түркия мемлекетінің инвестициясы,
Қазақстаннан түрік мемлекетіне көлемі бір миллиард доллар жобасында
инвестиция толықтырылды. Қазақстан Республикасының қаржы топшалау
министрлігінің жария қылған мәлімдемесіне пара – пар , екі мың он бесінші
жылдың легінде екі ордалы елдеріміздің аралығындағы тауар жиегі екі
миллиард АҚШ долллары, тиісінше есеппен бір миллиарды экспорт
бөліндісіне үлестірленген. Зайырлы еліміздің экономикалық парақтамадағы
аралық ишара істерді от жалынын жандандырудың ең басты бағдары — екі
мың он екінші жылы діңгегі шек құрған жоғары нәтижеге иеленуші стратегия
татулығының еңбектерін, сонымен қатар «Жаңа Энергия» бірлескен
экономика жүзіндегі болашаққа жоспарлары аясындағы еібектенуді
мардымды түрде оң нәтиже үшін жалғау. Осы бағдар қазақ елімен түрік
мемлекетінің аралығындағы экономика бағыты шарасындағы құраушы
қызметтерін кеңейте түсе, жаңа келешек ұрпақ алдындағы атқарылатын іс –
әрекетке тікелей мақұлданған.
Түркия елі көшбасшымыздың дарабозды түркі елдік бірлесуге қатысты
ұсынылған бастамаларына әрдайым оңды қолдау демін білдіріп отырады.
Түрік кеңесінің жиегінде ишараластырылған иекті шараларға жоғары
лауазымды билік көсем иегерлері белсене ат салысады. Қазақ еліміздің
беделі қақ жара білген қол бастаушы кәсіпкерлеріміз экономиканы саласын
сарындай, туризм тұңғиығынан танымды түрік мемлекетінен тәжірибе
алмасып, құлақдар етіп, алдыдағы тарапты тапсырмалардың түпті
келіссөздерін жүргізді. Айтулы тақырыптар тізбегінде қазақ елінің
Түркиядағы елшілігі іскер тұлғалардың сан түрлі өнімді өрнекті өрбете
білген мекендер мен экономикалық аймақтарын аралай, тыңғылықты
тұрақты жұмыс бабымен танысып – білісуге ұдайы қолдауын көрсетеді.Сан
салалы аумағына қарай бөліскен ордалы кәсіпкерліктің орасан озар тұсын
таба білген азаматтарымен тіл байласып, Қазақстандағы қомақты қаражаттың
сантарапты көбейту амалдарымен танысырып отырады. Жалпы
қорытқанда, екі мың он бесінші жылы Түркияның ірі бизнес-
делегацияларының Қазақстанға сегіз ресми сапары, Түркия аумағында
Қазақстаннан келген іскер топтардың сапарларын қоса есептегенде,
инвестицияларды тарту бойынша он төрт іс-шара ұйымдастырылды.
Айтулы тақырыбымда тоқтам еткен, екі ел арасында айрықша орныққан
рухани, экономикалық салалардың ауқымды белең алып тұрақтанғандығына
байланысты – ынтымақтастық алауында алпауыт қатынастары осы күнге
дейін айбынды шеңберінде жүйелі алға даму үстінде. Екі кербезді түбі бір
қан туыстығы, өткені ортақ, этнологиялық жақын, экономикалық
баяндамадан бастау алатын шаралары бірлікті нығайшылықтың бастауы
болмақ. Даңқты Түркия елімен ынтымақтастық қазақы жұртымыздың
Азияның жаһанды әрекетіне сұғына сінісуіне, бағзы түркі өркениетінің
лебінің жаңғыруына үлкен жәрдем. Басқа да түркі тағдарлы мемлекеттердің
арасына тыңғылықты тығыз қатынастарды алға тартуына елеулі ықпал.
Тоқсанды ауызды тобықтай келгенде, бұл қатынас тарихи бастауымыздың
көлемді кезеңдерін насихаттаған тұста келешектегі бағдарымызды айшықтап
беруімізге шуақты қадірін айқындап бермек…!
