Аңдатпа. Мақалада қазіргі заманғы әлемдегі ақпараттық технологиялардың (IT) рөлі, оларды қолдану туралы қарастырылған. IT-технологиялардың қоғамға, тұтынушыларға, бизнеске тигізетін пайдасына басты назар аударылады. Ақпараттық технологиялар өмірдің көптеген салаларында өзгерістердің маңызды құралдарының бірі болып табылады деген қорытынды жасалды.
Кілттік сөздер: ақпараттық технологиялар, виртуалды шындық, IT-маман, маркетинг, бизнес.
Аннотация
В статье рассмотрена роль информационных технологий (ИТ) в современном мире, их использование. Основное внимание уделяется преимуществам ИТ технологий для общества, потребителей, бизнеса. Сделан вывод о том, что информационные технологии являются одним из важных инструментов преобразований во многих сферах жизнедеятельности.
Ключевые слова: информационные технологии, виртуальная реальность, IT-специалист, маркетинг, бизнес.
ABSTRACT
The article considers the role of information technologies (IT) in the modern world, their use. The main focus is on the advantages of IT technologies for society, consumers, and business. It is concluded that information technologies are one of the important tools of transformation in many spheres of life.
Keywords: information technology, virtual reality, IT-specialist, marketing, business.
Адамзат білімге негізделген дамудың жаңа кезеңіне аяқ басты. Қазіргі уақытта ақпарат қоғам өмірінде жетекші орын алатын принципті жаңа жағдай пайда болды. Ақпараттық технологиялар өмірді соншалықты жеңілдетті, енді көп күш жұмсамай-ақ, азық-түлікке тапсырыс беруге, тұрмыстық қызметтерге ақы төлеуге, соңғы жаңалықтарды білуге, бізден мыңдаған шақырым жерде тұратын адамдармен байланыста болуға, сонымен қатар медицина, астрономия, виртуалды шындық және тағы сол сияқты салаларда дамып, үлкен жетістіктерге жетуге болады.
Ақпараттық технологиялар бүгінде қарқынды дамып келеді. Бірнеше онжылдықтар бұрын ақпараттық жүйелердің осындай қуатты дамуы, интернет қызметтеріне деген сұраныс (физикалық объектілердің («заттардың») бір-бірімен немесе адамның қатысуынсыз сыртқы ортамен өзара әрекеттесуі) болатынын елестету мүмкін емес еді. Егер біз медициналық саланы қарастыратын болсақ, онда жақында олар бірнеше ондаған жыл бұрын адамдар тек армандайтын адам жүрегінің жасанды алмастырғышын жасағанын анық көруге болады. Ақпараттық технологиялардың болашақта қалай дамитынын және оның жалпы адамзатқа қалай әсер ететінін нақты болжау қиын. Алайда, қоғамның өмірін ақпараттық технологияларсыз елестету мүмкін емес.
Экономиканы, ғылым мен мәдениетті, техника мен технологияларды, әлеуметтік және қоғамдық қатынастар саласын дамыту, мемлекеттік басқаруды жетілдіру — осының бәрі пайдаланылатын ақпараттың сапасына, оның сенімділігі мен толықтығына, тиімділігі мен ұсыну формасына тікелей байланысты. Қазіргі уақытта жақын болашақта энергия емес, ақпарат кәсіпорындардың, мемлекеттердің және тұтастай қоғамның даму деңгейін анықтайтыны айқындала бастады.
2020 жылғы барлық оқиғаларға (пандемия сияқты) қарамастан, бір нәрсе өзгеріссіз қалды – бұл бизнестің табысқа жетуіне деген технологияның маңыздылығы. Шын мәнінде, технологиялар маңыздылығы арта түсті, өйткені ұйымдар қашықтықтан жұмыс істеуге қолдау көрсету және икемділікті арттыру үшін өз жұмысын жылдам қайта құруы керек болды. Пандемия компаниялардағы цифрлық трансформацияны үш есе жеделдетті, бірақ IT мамандарына инновацияны енгізу жылдамдығына байланысты қысым артты: респонденттердің 90%-ы жұмыс көлемінің артқанын мәлімдеді.
Ақпараттық технологиялар мамандары өз жұмысының перспективаларына көп жағдайда оң көзқараспен қарайды. ІТ мамандарының шамамен 80% -ы өздерінің технолог ретіндегі рөлін жақсы сезінеді, ал 20% -ы аралас сезімдерге ие, ал аздаған бөлігі мазасыздықты сезінеді. Сонымен, 2021 жылы ІТ мамандарының көпшілігі әртүрлі пікірде. Бұл жағдайға COVID-19 жағдайы маңызды рөл атқаратыны анық — пессимизмнің жетекші себебі – пандемиядан кейінгі жұмыс қауіпсіздігі туралы белгісіздік, сондай-ақ қысымның жоғарылауы. IT-бөлімдердің қызметкерлері қысымның артуының келесі себептерін атайды: жаңа басымдықтар мен сын – қатерлер (жалпы әлемдік көрсеткіш – 80%), технологияларды енгізу қарқынының өсуі және дәстүрлі және бұлтты шешімдерді бір мезгілде пайдалану (жалпы көрсеткіш – 78%), бұлтты есептеулерге жедел көшу (77% және 72%) және мониторингке арналған көптеген әр түрлі бақылау шешімдер (74% және 80%).
Біздің өмірімізде АТ-ны енгізудің теріс салдарымен қатар бірқатар жағымды жақтары да бар: IT-мамандар бизнес-стратегия үшін технологиялардың өсіп келе жатқан маңыздылығына байланысты біліктілікке деген жоғары сұраныстың арқасында жарқын перспективаларды көреді. Зерттеу бойынша 2020 жылы технологиялар секторы алдыңғы кезеңдерге қарағанда көбірек деректер жинады деп көрсетеді. Оларды қосымшалар, IT-инфрақұрылымдар, қауіпсіздік жүйелері және т. с. с. жасайды. Әлемдік IT-мамандардың 85% -ы үнемі өсіп келе жатқан мәліметтер көлемінен туындаған ақпараттық шуды жеңу жаңа жылда күрделі проблемаға айналады деп санайды. Алайда, стратегиялық ойлау мен цифрлық трансформацияның ұзақ мерзімді тенденциялары – технологиялық функцияларға әсер ететін негізгі күштер болады.
2021 жылғы тактикалық және стратегиялық қажеттіліктерді ескере отырып, көптеген IT командалар үшін бюджетке қатысты үлкен мәселе туындайды. Технологиялық бюджет қазірдің өзінде қозғалыста, өйткені шығындар орталығының тактикалық тәсілі стратегиялық инвестициялық тәсілге айналды, ал технологиялық шығындар IT функцияларына емес, бүкіл ұйымға бөлінді. Пандемия бюджеттік шокты тудырды, өйткені компаниялар жоспарларын бірден өзгертуге мәжбүр болды. Қазіргі уақытта компаниялардың 84% — ы қашықтықтан жұмыс істеуге мүмкіндік беру үшін айтарлықтай күш жұмсауда, ал компаниялардың 41% — ы киберқауіпсіздікке көбірек көңіл бөледі.
Ақпараттық технологиялар күнделікті міндеттерді шешіп қана қоймай, бизнес пен прогресс платформасында болашақты болжауға мүмкіндік береді. Бұл сонымен қатар ірі компаниялардың басшыларына әрқашан жоғары бәсекелестік деңгейде болуға мүмкіндік береді. Маркетинг саласындағы IT-потенциялын ескере отырып, ақпараттық жүйелер маркетинг саласына арандатушылық әсер ететініне көз жеткізуге болады (ең көрнекі мысал — бұл контекстік жарнама). Ақпараттық процестердің ерекшелігі – кәсіпкердің әлеуетті сатып алушылардың мүмкіндігінше көп санын алу мүмкіндігі бар. Бірнеше жыл бұрынғы ақпараттық процестер арқылы кәсіпорын туралы мәліметтерді алатын клиенттердің әлеуетті санаты қазіргі заманғы желілерді жылжыту жағдайындағыдай көп болмады.
Ең қарапайым іске асыру процесінің өзі, мысалы, бизнесті сату туралы жарнама, егер ол қосымша ақпарат кеңістігінде орналастырылса, тиімдірек болады. Атап айтқанда, бұл вирустық жарнаманың потенциалына және интерактивті әдістер сияқты инновациялық әдістерге қатысты. Ұйымға арналған ақпараттық технологиялар – бұл өз тауарларының жариялылығын арттырудың, кері байланыс орнатудың нақты мүмкіндігі, нәтижесінде ол тұтынушының қажеттіліктерін толығымен қанағаттандыруға, өз өнімінің сапасын ұтымды арттыруға мүмкіндік алады. Халықаралық бизнес көбінесе өз өнімдерін шетелде жүргізу үшін ақпараттық технологияларға сүйенеді. Ақпараттық технологиялардың жарнамаға әсері тез және іргелі болды. Ең алдымен, ақпараттық технологиялар факторының арқасында кәсіпорын қайта жаңартылып, маркетинг заманауи талаптарға сай қайта құрылады. Маркетологтардың әлеуетті клиенттердің қажеттіліктерін, олардың қалаулары мен тілектерін табу үшін анағұрлым бай базаны алуы – ақпараттық технологияның артықшылығы болып табылады.
Практикалық тұрғыдан алғанда, компаниялар кірістердің ықтималды өсуін өз қызметтерін ішкі оптимизация жасаудан көреді. Процесс тиімділігі мен шығындарды шектеу, ең қызықты бөлік болмаса да, оңтайлы кірістілік үшін маңызды. Олар сонымен қатар жаңа нарықты кеңейтуге және жаңа клиенттерді тартуға инвестиция салудан бұрын қолдануға болатын ең жақсы тәжірибелерді ұсынады.
Тұтынушының таңдауын тікелей басқару фактісіне қол жеткізу үшін ақпараттық жүйелерді қолданатын кәсіпорын тиімді жағдайда екені анық. Клиенттің таңдауын басқаруға қол жеткізген кез-келген адам сатылым көлемін ұлғайтуға және кірісті көбейтуге мүмкіндігі бар. Ақпараттық технологияларды қолдана отырып жеке бизнестің инновацияларын таныстыру, тұтынушыға компанияның тек жағымды жақтарын көрсетуге мүмкіндік береді. Технологияның дамуы бізді қайда апаратынын және тағы қандай сынақтар бәсеңдетуі мүмкін екенін нақты болжау қиын. Осыған қарамастан, қазіргі қосымшалардағы жетістіктер мүмкін емес нәрселерді жасауға мүмкіндік береді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
- Главные IT тренды 2021 года //Azoft URL: https://vc.ru/azoft/188550-glavnye-it-trendy-2021-goda
- Груздеева, Г.Ж. Современные концепции формирования информационной культуры: сравнительный анализ [Электронный ресурс]: — Нижний Новгород: Вестник Миниского университета. — 2017. — № 4. — С. 29-36. URL: https://e.lanbook.com/m/reader/journalArticle/295742/#1
- Остроух, А. В. Интелектуальные информационные системы и технологии: монография [Электронный ресурс]: — М.: Лань, 2019. URL: https://e.lanbook.com/book/115518
- IT-специалисты обязаны пандемии систематической переработкой – исследование // d-russia URL: https://d-russia.ru/it-specialisty-objazany-pandemii-sistematicheskoj-pererabotkoj-issledovanie.html
- IT INDUSTRY OUTLOOK 2021 // compTIA URL: https://www.comptia.org/content/research/it-industry-trends-analysis
Женисов Куаныш Батырханович
Марқабай Жанқұт Нұрланұлы
Шәкәрім атындағы университеті КеАҚ,
Ғылыми жетекші:
Кыдыралина Лязат Мухтаровна
Шәкәрім атындағы университеті КеАҚ, PhD
