Барий көп тараған элемент. Жер шарындағы оның алатын орны 5*10-2 салмақ % құрайды, ал тасты метиориттерде — 9*10-4%. Космостық таралуы 3,68 атомға тең.
Барий гидроксидін алу жолын зерттеу.
Жоспар.
- Барий және оның қосылыстарына химико – аналитикалық түсініктеме және жалпы сипаттама.
- Барийді сапалық анықтау.
Топқа жалпы сипаттама.
- Барийді сандық анықтау.
Гравиметриялық әдістер.
- Қосалқы элементтерден барийді бөлу әдістері.
- Комплексонаметриялық анықтау.
- Барий тұздары.
Барий және оның қосылыстарына химико — аналитикалық түсініктеме және жалпы сипаттама.
Барий Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесінде ІІ топтың негізгі топшасында орналасқан. Реттік саны 56, атом массасы 137,56г.
Барий атомының электрондық конфигурациясы ls2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 4p6 4d10 5s2 5p6 6s2. Барий көбінесе +2 тотықсыздану дәрежесін көрсетеді, +1 тотықсыздану дәрежесін көрсететін қосылыстары да бар, мысалы BaCl.
Табиғи барий 7 тұрақты изотоп қалдықтарынан тұрады: 130Ва, 132Ва, 134Ва, 135 Ва, 136Ва, 137Ва, 138Ва, осының ішінде 138Ва (71,66%)
Ең маңызды изотопы – 140Ва. Ол уранды, торийді, плутонийді ыдырату арқылы алынады; шығын 6,35% құрайды.
Минерлды барий (ауыр шпат, барий қышқылы, барий сульфаты) ХVІІ ғ. белгілі болған.
Металдық барийді 1808 жылы бірінші болып Дэви алды, одан кейін 1901 жылы барий қышқылын металдық алюминиймен қалпына келтіру арқылы А.Гунту алды.
Өндірісте металдық барийді алу әдісі – ваккумде 1200-1250°C барийді алюмотермиялық қалпына келтіруге негізделген.
Металдық барий – күміс түсті жұмсақ металл, ауада тез бұзылады, кубиктік границентрлік жүйеде кристалданады.
Т а б и ғ а т т а к е з д е с у і.
Барий көп тараған элемент. Жер шарындағы оның алатын орны 5*10-2 салмақ % құрайды, ал тасты метиориттерде — 9*10-4%. Космостық таралуы 3,68 атомға тең.
Барит BaSO4 (ауыр шпат, персиялық шпат) ~ 65% ВаО тұрады. Барит табиғатта түссіз трубалық кристалл, гранул түрінде кездеседі, қоспалары оны сары, қоңыр, қызыл, көк, жасыл немесе қара түстерге бояйды. Бариттің құрамында сонымен қатар стронций (боритоцелестин), қорғасын және радий сульфаттары болуы мүмкін.
Витерит BaCO3 (~78% BaO) – сұр немесежасыл түсті минерал, аз мөлшерде СССР, Англия, Жапония, АҚШ кездеседі. Ол кальций немесе стронций карбонатынан тұруы мүмкін.
Цельзиан Ba[Al2Si2O3] – аз кездеседі (Швецияда, СССР, Англия), түссіз моноклинді призма сияқты, марганец және темірдің оксидтерімен қызыл және қара түске болуы мүмкін.
Гиалофан K2Ba[Al2Si4O12] (барийдың жайлаулық шпаты) – түссіз, жылтыр криссталдар (қосылыстары оны көк немесе қызыл түске бояйды), СССР, Швеция, Швецария, Францияда кездеседі.
Барийдың соымен қатар келесі минералдары белгілі: барилит Ba4Al4Si7O24, барий брюстериті SrBa[Al2Si6O16](ОН)2 * 3H2O , барий апатиті [Ba10(PO4)6]Cl2 , барий селитрасы Ba(NO3)2 , ураноцирцит Ba(UO2)2(PO4)2*8H2O, алетонит (Ca ,Ba)CO3.
Б а р и й д ы ң ф и з и к а л ы қ ж ә н е х и м и я л ы қ қ а с и е т т е р і.
Барий тартқыш күміс ақ түсті металл. Ол екі аллотропиялық модификация түрінде кездеседі. L – модификация 375°C дейін тұрақты; B – модификация 375°C түзіледі және балқу температурасына дейін тұрақты болады.
Барий кубиктік торлар түрінде кристалданады; a=5,01A°
Төменде барийдың константалары келтірілген:
Тығыздығы (20°C), г\см3 3,76
Балқу температурасы, °C 710
Қайнау температурасы, °C 1637-1640
Балқу жылуы, кал * г\атом 2070±80
Қайнау тем-ы кезіндегі буланбау жылуы, кал\г*атом 36070
Атом жылу сыйымдылығы, кал\г*атом*град (0-100°C) 6,870
Линейлік көбеюдің коэффициенті (0-100°C) 1,9*10-5
Бринел бойынша қаттылық, кг\мм2 4,2
Атом радиусы, A 2,21
Ион радиусы Ba2+, A 1,38
Ионизация энергиясы, ккал\г-атом
Ba0 → Ba+ 119,6
Ba+ → Ba2+ 229,3
Орташа потенциал -2,92
Барий химялық активтілігі жағынан кальций және стронцийдан жоғары. Ол ауада тез тотықсызданады, нитрид, асқын тотық және оксид қабығымен қапталған. Оны керосин немесе петролейлі эфир қабатында сақтау керек. Ауада қыздырған кезде оңай жалын щығарады және жанады. Суды бөліп шығара алады және көптеген элементтермен қосылыс түзеді.
Қыздырған кезде сутекпен және азотпен әрекеттеседі. Тұрақты қосылыстары гидридтер және нитридтер түзіледі (BaH2 және Ba3N2).
Барий мен фосфор тұрақты қосылыс — барий фосфидін Ba3P2 түзеді.
Барий сульфатын 1200°C қыздырған кезде барий сульфидін алады BaS күкіртпен әрекеттестіру арқылы барийдің полисульфидтерін алады.
Барий галогендермен әрекеттеседі, өнімде галоген сутек қышқылдарына сәйкесінше тұздары түзіледі.
Барийді күшті қышқылдармен әрекеттестіргенде (HCl, H2SO4, HNO3) сәйкесінше тұздары түзіледі ( BaCl2, BaSO4, Ba(NO3)2) .
Барийдің барлық ерігіш тұздары уландырғыш.
Б а р и й д і ң қ о с ы л ы с т а р ы.
Арий оксиді барийді оттегімен әрекеттестірген кезде түзіледі, балқу температурасы төмен, балқытқаннан кейін салқындатқанда кристалды салмақта қалып қояды.
Барий оксиді түссіз кристалдар түзеді, ауада жылдам барий карбонатына өтеді, жылу бөле сумен жақсы әрекеттеседі, нәтижеде гидроксид түзіледі. Суықта барий хлормен әрекеттеседі, қыздырған кезде – қышқылмен, күкіртпен, азотпен, көміртегімен, күкірт (ІІ) оксидімен, қорғасын және кремниймен, темір және хром оксидімен әрекеттеседі.
Барий гидроксиді (Ba(OH)2) сусыз кезінде ақ аморфты ұнтақ күйінде болады, ыдырамай балқиды, металдық барийді немесе барий оксидін сумен әрекеттестіру арқылы түзіледі. өндірісте барий гидроксидін алу үшін барий сульфидін қыздырылған буда өңдейді.
Барий карбонаты BaCO3 – ақ түссіз кристалдар ромбылық торларымен: a=6,39A, b=8,83А, c=5,28A; тығыздығы 4,3-4,4 г\см3. табиғатта витерит минералы түрінде кездеседі.
Барий нитраты BaNO3 жай жағдайда түссіз, кубиктік тор пііндес кристалдар; а=8,13A; тығыздығы 3,24 г\см3.
Барий нитратына келесі кристаллогидраттар тән: Ba(NO3)2 * 4H2O, Ba(NO3)2 * 2H2O. Барий нитратын қатты қыздырған кезде ыдырайды
2Ba(NO3)2 = 2BaO + 2N2↑ + 5O2↑
Барий галогениттері. Б а р и й х л о р и д і жай жағдайда дигидрат BaCl2*2H2O түрінде кездеседі. 100°C дейін қыздырған кезде кристалл құрамындағы суды жоғалтады.
Б а р и й б р о м и д і BaBr2 сусыз күйде ақ салмақ, 847°C балқитын, суда жақсы ериді, дигидрат түрінде BaBr2*2H2O сулы ерітінділерінде кристалданады.
Б а р и й и о д и д і сулы ерітінділерінде судың әртүрлі молекулаларынан тұратын гидрат түрінде кристалданады.
Барий иодиді сусыз жағдайда ақ салмақты көрсетеді. Қатты күйде ерітіндіде ауа қатысында қараяды. Суда және спиртте жақсы ериді.
Б а р и й ф т о р и д і түссіз майда кристалл түрінде алынады, суда қиын ериді, фторсутек қышқылында және азот, тұз қышқылдарында ериді.
Б а р и й с у л ь ф и д і түссіз кубикті кристалдар, салқында сумен және қышқылдармен әрекеттседі. Орташа температурада буландырған кезде барийдің биосуьфиді түзіледі.
Барийді сапалық анықтау .
Топқа жалпы сипаттама.
Барий екінші аналитикалық топқа жатады; V-ІII топ катиондарын сапалық талдауда бөліп алғаннан кейін барий, кальций, стронций топ реагентімен тұнбаға түседі, амманий карбонаты аммоний хлориді қатысында аммиакты ортада қыздырады. Карбонаттың бөлінген тұнбасы сірке қышқылында ериді. Сілтілік жер элементтерінің катиондар қоспасын бөліп алғаннан кейін және алынған ерітіндінің бөлек бөлігінен барийды анықтауға болады.
Сапалық анализдің бірнеше схемаларында ІІ топ катиондарының тұбаға түсуін сульфат түрінде қарастырады, содан кейін аз уақыт қайнатып карбонаттарға айналдырады немесе сілтілік металдардың карбонаттарымен әрекеттестіреді.
Барий сульфатын барий карбонатына өткізу қиын, мұндай кездегі бөлу әдісін аз қолданады және оңай гидролизденетін катиондардың негізгі тұздары тұнбаға түседі. Гидролизді болдырмау үшін тұнбаға түсетін кезде күкірт ышқылын сілтілік металл сульфатымен бірге қолдану керек.
Барийді анықтау реакциялары. Тұнбаның түзілуі.
Реакция қиын еритін қосылыстарға неізделген, барийді анықтауға көп мүмкіндік болып отыр.
Бейорганикалық реагенттер.
Аммоний карбонаты және сілтілік металдардың карбонаттары. Қыздырған кезде нейтралды ерітінділерден бөлінетін ақ кристалды барий карбонаты тұнбасы минералды қышқылдарда және сірке қышқылында ериді. Аммоний карбонатын сулы ерітіндіде гидролиздегенде қоспада бикарбонат және аммоний карбонаты болады, ІІ топ катиондарының тұздарын суда ерігіштігін береді, тұнбаға түсіру кезінде аммиак қатысында жүргізеді, ол бикарбонатты карбонатқа айналдырады және қыздырған кездекарбоминаттың түзілуіне жол бермейді.
Концентрлеген күкірт қышқылы және еритін сульфаттар.
Концентрленген минералды қышқылдарда ерімейтін барий тұзы ерітінісінен ақ кристалды барий сульфаты түзіледі. Sr2+ ионына қарағанда барий сульфаты тұнбасын кальций сульфаты ертіндісімен әрекеттестіру арқылы алуға болады.
Реакциядағы жоғарғы сезгіштік барий сульфатының түзілуі дәрілердегі барийды анықтауға қолданылады. Барийді 2N күкірт қышқылы немесе 0,5N натрий сульфаты тұнбаға түсіреді және нефелометрдің көмегімен опалесценцияны бақылайды. Барий ионын анықтағанд күкірт қышқылының артық мөлшерінің сезгіштігі жоғары тұздар реакциядағы сезгіштікті төмендетеді. Талдау келесі үлгі бойынша жүргізіледі:
1мл 100мкг барий бар, бір тамшы барий хлориді ерітіндісіне 10мл 2N күкірт қышқылын қосады және бір минут араластырғаннан кейін , 10мл зерттелетін ерітіндіні 10сек шайқайды және 5мин кейін опалесцнецияны бақылайды. Сұйықтық ретінде 10мл су қосылған барий хлориді және күкірт қышқылы еітіндісін қолданады.
Турбидиметриялық зерттеу бойынша барий сульфаты сияқты ауыр кристалдардың суспензиялары зерттеуге оңай болады, егер кнцентрленген реагент ерітіндісімен суспензия әрекеттескен болса. Реакцияы ішкі диаметрі 0,2-0,8 мин болатын копилярда жүргізген кезде сезгіштігі жоғарылайды, бұл алынған минимум 1,6мкг Ва құрайды, алдыңғы қатынас — 1: 6500. қалған барийді индуцирленген тұнбаға түсіру арқылы анықтауға болады.
2мл PbSO4 ерітіндісіне және 6,5M CH3COONH4 1мл зерттелетін ерітіндіні немесе суды (жек прбирирка) қосады, жылдам 2мл абсолютті спиртті алдымен жеке пробиркаға, содан кейін зерттелетін ерітіндіге қосады. Зерттелетін ерітіндідегі ~30сек ішінде пайда болған тұнба барийдің бар еендігін білдіреді.
Барий сульфатының тұнбаға түсуі реакциядағы сезгіштіктің жоғарлауы сонымен бірге, егер ерітіндіде KMnO4 болса изоморфты тұнбаның қызғылт түске боялуына алып келеді.
Кальций сульфаты кристалдары мұндай адсорбцияны қабылдамайды, стронций және қорғасын сульфаты эффект аз мөлшерде көрсетілген. Реакцияны фильтр қағазында немесе жіңішке түтіншеде тамшылатқыш пластинкада жүргізуге болады.
Зерттелетін ерітіндіге KMnO4 ерітіндісін және күкірт қышқылын қосып араластырамыз; 12мкг барий 1: 4200 қатысында анықтауға болады.
Барийді сандық анықтау.
Гравиметриялық әдістер.
Гравиметриялық әдісте барийді анықтауда әдетте сульфатты әдіс арқылы анықтайды.
Барийді анықтауда тұндырғыш ретінде органикалық реагенттер көп қолданылады.
Органикалық тұндырғыштар.
Барий BaC2O4*H2O оксалат түрінде анықталуы мүмкін. Спирттік ортада (~3 спирт көлемі) оксалатты тұндыру жүргізіледі. Шаюшы сұйықтық ретінде 50-70% этанол қолданылады. Тұнбаны 10 мин қалдырады, 70°C- да 2 сағат кептіреді. Анықтауға натрий хлориді, калий және аммоний, аммоний ванадаты кедергі жасамайды.
Жұмыста барий және қорғасынды бөлусіз анықтауға болады. Қыздырғанда барий оксалаты және қорғасын қоспасын 550°C жеткенде қорғасын қышқылға өтеді, ал барий оксалаты карбонатқа өтеді.
Таза тұнба алу үшін және магнийден бөлу үшін барий оксалатын комплексон ІІІ қатысында тұнбаға түсіреді.
Тұндырғыш ретінде натрийдің родизонатын қолданады.
[C10H4HSO3*(NO3)2Ba] қосылыс түрінде фловион қышқылында, құрамында натрий ацетаты бар бейтарап немесе әлсіз қышқыл ерітіндісінде барий тұнбаға түседі. Тұнбаны спирт және эфирмен жуады, кейін ваккумде кептіреді.
Ұсынылған жұмыста сары гаухар сірке қышқылы ерітіндісінен барийды тұнбаға түсіреді. Тұнба сірке және тұз қышқылының әсерінен бұзылмайды. Аммиакта, сілтіде сулы метанол ортада ериді. Қосылыстағы реагенттің бариймен жоғары температурада ерігіштігі артады.
Кроконды қышқыл C6H5Ва * H2O түрінде рН 2-3 мәнінде барийді тұнбаға түсіреді.BaC17H2O4 түрінде барийді әмбебап рН-7 мәніндегі сірке қышқылы ерітіндісінен тұнбаға түсіреді, тұнбаны 110°C кептіреді.
1,3-Д и м — толивиолур қышқылы бариймен қоңыр түсті тұнба түзеді. Тұнба 202°C температурада тұрақты салмаққа жетеді.
А р а б о т р и г и д р о к с и г л у т а р және м а н н о з о с а х а р қышқылы барийді 0,3 м бор қышқылы қатысында рН 8,8-9 мәнінде натрийді тұнбаға түсіреді. Тұнбаны 5 сағаттан 24 сағатқа дейін ұстайды, 120°C 3-5 мин кептіреді. Авторлар тұндырғыш ретінде пикролон қышқылын, дилитурқышқылын, фениларсон қышқылын ұсынады. Бірақ бұл органикалық тұндырғыштар көп қолданысқа ие болмаған.
Бейорганикалық тұндырғыштар.
Барий сулфаты түріндегі тұндыру. Барийді анықтаудағы «Классикалық әдіс» оның сульфат түріндегі тұндыруға негізделген. Барий сульфаты аз еритін қосылыс (ПР = 1,0*10 ). Бөлме температурасында ерігіштігі 100 мл суда 0,3-0,1 мг тұз ериді. Минералды қышқылда ерігіштігі артады. Күкірт қышқылы (H2SO4) концентрлісі комплексті қосылыс түзгенде маңыздырақ болады.
Тұндырғыш ретінде көбінесе күкірт қышқылы ерітіндісі мен аммонийдің күкіртті қышқылы қолданылады. Барийді сульфат ретінде тұндыру алдында ерітіндіні жақсылап, мұқият дайындау керек, себебі тұнба тұндырғанда кірленіп қалуы мүмкін.
Барийді тұндыру әлсіз қышқыл ерітіндісіне тұз қышқылын қосумен жүргізіледі. Тұз қышқылының концентрациясы ≈0,05N болу керек. Сутек иондарының жоғарылауы күкірт қышқылының тұнбасының жоғарылауына әкеледі. Тұнба ерітіндііне тұз қышқылын қосу барийдің, анионның тұнуына кедергі жасайды. Тұз қышқылы сондай ақ түйіршікті тұнба түзуіне ықпал етеді. HCl және HNO3 көп мөлшерде болса, анықтау нәтижесі төмен болуы мүмкін. Бейтарап ерітінділерден тұндыру кезінде фильтрлеуге жарамсыз, майда кристалды барий сульфаты түзіледі.
Тұндырғышты қосу жылдамдығына да үлкен мән беру керек. Бірақ әдебиеттегі берілгендер бұл сұраққа қарсы келеді. Күкірт қышқылын жайлап қосқанда төмен нәтиже алуы мүмкін, өйткені сульфат ионының окклюзиясы жүруде болады. Тұндырғышты тез қосқанда тұнба майда кристалды болуы мүмкін, ал нәтижесі сондай төмен болады. Тұнбаға түскен BaSO4 –н 90°C – та 6-8 сағатқа немесе түнге қалдырған жөн. Тұнбаны қалай мұздай сумен жуса, дәл солай ыстық сумен H2SO4 тамшылары қосылған жуу керек.
Барий сульфатын тұндыру үшін мына органикалық қосылыстар қатарын сульфоамин қышқылын, диметилсульфаты, n- толилсульфоамин қышқылының натрий тұзын қолдану ұсынылған, бұлар жайцлап гидролизденіп, сульфат ионын ерітіндіде қалдырады. Мұндай тұндыру әдісі — «реагенттердің шығу әдісі » деп аталған. Бұл әдіс барийді анықтауды тездетеді және толық дұрыс нәтиже береді.
«Шығу реагенттерінің » әдісін ұсынған авторлар мына қатарды диметилсульфат және сульфоамин қышқылын көрсетеді, бейорганикалық тұндырғыштарға қарағанда тұндырғыштың болуы кристалдардың формировкасы жылдамдығын төмендетеді, тұнба ірі дисперсті түрде түзіледі, тұндыру шығымы алынады да ,тұнба сапасы жақсарады; тұнбаны көп уақытқа қалдыруды қажет етпейді.
Талданып отырған ерітіндіге глицерин, су, диметилсульфат қосады және 25-30 мин қайнау пешінде қыздырады. Тұнбаға жақсы отырған BaSO4 – н фильтрлейді, сумен жуады, және 750°С та 30 мин тамшылатады. Глицерин бариймен суда ерігіштік комплекс түзеді, кейін жайлап Ba ионының түзілуімен ыдырап кетеді. Кейбір авторлар BaSO4 ірі дисперсті және таза тұнбасын алу үшін пикрин қышқылын қосуды жөн көрді. Пикрин қышқылын қосу H2SO4 мен әрекеттесе отырып, аз еритін барий пикратын түзеді, жайлап ериді, BaSO4 кристалын біріктіреді.
Барийдің күкірт қышқылымен тұндырғанда, тұндырушы тамшылату кезінде ұшып кетеді. Тұндырушы әсерін болдырмау үшін H2SO4 қосып BaSO4 н қайта өңдейді немесе H2SO4 у ыстық концнетрацияда ерітеді. Содан кейін кәдімгі анықтаудағыдай бөліп алады, фильтрлейді. BaSO4 жоғалтып алмау үшін этил спиртін қосады.
Таза барий сульфатын оның ІІІ комплександы амиакатты ерітіндісінен бөліп, қайта тұндыру арқылы алуға болады.
Тұнбасы бар фильтрді жайлап төмен температурада сульфидтің оттегімен әрекеттесіп кетпеуі үшін ауа кіретіндей қыздырады. Барийді сульфат түрінде тұндыру процесіне көп уақыт кетеді. Тездету үшін ультрадыбыс қолдану керек. Бұл кезде ерітіндідегі қатты және сұйық фаза арасында тепе теңдік орнайды. Анализді жылдамдату үшін бөлме температурасында мұздаған күйде 15 мин ұстау керек. Тұнбаның еруі мен мұздату процесін уақытын қысқартқанда оның нәтижесі өзгермейді.
Кольтгоф пен Сендельдің айтуынша BaSO4 тұнбаға мысал болады. Адцорбция нәтижесінде тұнбаға түсушіден басқа BaSO4 да нитрат және хлорат иондары болуы мүмкін. Олар барий тұздары түрінде тұнбаға түседі. Тұнбаға түсіп кетпеуі үшін ерітіндіні 23 рет HClда (конц) кептіреді.
Алюминий мен темір (ІІІ) үлкен көлемде тұнбаны лайлайды. Тұз қышқылының концентрациясы жоғарылағанда темірдің (ІІІ) тұнбаға түсуі төмендейді, бірақ бұл жағдайда BaSO4 тұнбаға толық ерігіштігі көбейеді. Ерітіндідегі темірді аммиакпен тұнбаға түсіру арқылы кетіру керек. Хром (ІІІ) тұздары BaSO4 ң тұнбаға толық түсуіне кедергі жасайды, комплекстер түзіп (Cr(SO4)2) және (Cr(SO4)3) болады. Ацетатқа оңай ауыстыруға болады (Cr2(C2H5O2)6(OH)2) немесе Cr(C2H3O2)6(OH).
Цинк пен магний онша кедергі жасамайды. Жұмыстың авторлары тұнбаға түсу сатысы мен сілтілік металдар табиғаты арасындағы тәуелділікті келтіреді: Li≤Na≤K және K≥Rb≥Cs
Барийді баритте анықтағанда тұнба құрамында әдетте стронций және қорғасын болады. Барийді оның карбонатында барий сульфатымен анықтағанда CaSO4 51-83 % тұнбаға түседі. Осының нәтижесінде Ba-ң салыстырмалы қателігі 11,8%.
Барийдің тұнбаға түсуіне сілтілік металдардың цитроттарының қатысуы кедергі жасайды. Сол үшін HCl қосу арқылы ығыстырады. Барий мен қорғасын сульфатын 25% NaCl ерітіндісімен және l5-20% аммоний ацетаты ерітіндісімен өңдегенде, барий мен қроғасынды бөлу үшін қолданылатын тек қорғасын сульфаты ғана ериді.
Аммоний гидроксиді мен калий бромиді ерітіндісімен өңдеу арқылы қорғасынды Pb(OH)Br түрінде бөліп алуға болады деп ұсынылған.
Диметилсульфатты қолдану керек. Na,K,NH4,Al,Cr,Fe, хлорат, нитрат және нитридтер қатысында таза барий сульфатын алуға мүмкіндік береді.
Барийді диметилсульфатпен немесе сульфоамин қышқылымен тұнбаға түсуі көп мөлшердегі Sr мен Са қатысында Ba анықтауға мүмкіндік береді.
Са қатысында Ва –ді диметилсульфатын анықтау 5-15% глицериндік сулы ерітіндісінде жүргізеді, бірақ бұл жағдайда Sr мен Са қатысында Ва анықтай алмаймыз.
Сондай – ақ Sr, Ca және Ва оксалаттарын да тұндыруға болады. Содан кейін барийді сульфат түрінде қайта тұндырады, стронцийді карбонатқа ауыстырады, ал кальцийді оксалат түрінде анықтайды.
Барийді хромат түрінде қайта тұндырып және кальций мен стронцийдан бөліп алғаннан кейін, барийді, стронцийді кальцийді сульфат түрінде тұндыруға болады.
Барийді тұнбаға түсіру кезінде ІІІ комплексонды кальций, темір, магний, хром және басқа да ауыр металдар қатысында қолдану барийді анықтауға мүмкіндік береді.
ІІІ комплексон қатысында сульфат түріндегі стронцийді барийден бөлу үшін рН = 8 болу керек. Барий сульфаты тұнбасын еріту үшін ІІІ комплексон аммиак ерітіндісін қолданады.
BaSO4 пен PbSO4 қоспасын тұнба ерітіндісі мен сілтілік ерітіндіде бөлу болады. Бұл жағдайда тек ВаSO4 қана тұнбаға түседі.
Аммонийдің ытор бериллаты барийды BaBeF4 түрінде рН=6-7 мәнінде тұнбаға түсіреді. Тұнбаны 110°C кептіреді. Қорғасын бұл жағдайда тұнбаға түспейді. Натрийдің тиосульфаты барийді BaS2O3*H2O түрінде 50-70%-к этанолда тұнбаға түседі.
Сілтілік ортада 20%-к этил спирті қатысында аммоний молибдаты барийді BaMoO4 түрінде тұнбаға түсіреді.
Жұмыста арий ванадат Ba(VO3)2 түрінде немесе ерімейтін барий иодаты түрінде тұнбаға түсіреді.
Қосалқы элементтерден барийді бөлу әдістері.
Түрлі материалдарда барийді анықтаған кезде көптеген элементтерді бөлуге тура келеді. Анализ барысында кей кездерде сілтілі жер металдар топтарын шығарады, содан соң топ ішінде бөлу процесі жүреді. Кедергі болып жатқан элементтерден Ba-ді бөлу үшін түрлі әдістерді қолданады: селективті тұнбалау, экстракция, хромотография, электрохимиялық әдістер, т.б.
Т ұ н б а л а у ә д і с т е р і.
Bа-ді бөлудегі тұнбалау әдістері, су ерітінділерінде оның суьфаттары мен ароматтарының төмендеуі қасиеттері негізделген. Қалған элементтерден сілтілік жерлі элементтерді бөлу үшін аммоний карбонаты қолданылады. Жеке кездерде бөгде компаненттерді тұнбалайды, мысалыхромды, лантанды, магний. Осы кезде Ва фильтратта қалады. Ва ді сульфат түрінде тұнбалауы оны стронцийдан, қорғасыннан босату үшін қолданылады. Селективтік қасиетті жоғарлату үшін тұнбалауды этилен диаминтетрасірке қышқылының немесе оның 2″патриалы тұзы» қатысуымен жүзеге асады. Сілтілік жер элементтерінің комплексті қоспаларының төзімділігі бірдей емес жәнеде өзінің қатарында төмендей келеді.
Са > Sr > Ba
(рКн келесіге тең 10,59; 8,63; 7,76). Осы реттілік бойынша осы элементтердің сульфаттарының еру қасиеттері өмендейді. Сілтілік ортада Ba, Sr және Са компексонаттар ерітіндісінен сульфат түрінде Ва тұнбаға түспейді. рН төмендеген сайын осы металдардың комплексонаттарының байланысу дәрежесі төмендейді.
Бірте бірте қышқылдану нәтижесінде еі алдымен BaSO4 тұнбаға түседі. Себебі Ва комплексонатының төзімділігі және оның сульфатының еру қасиеті Са мен Sr қарағанда төмен. Сондықтан ВаSO4 еру көбейтіндісі басқа сілтілік жер элементтерінен салыстырғанда ерте болады. Тұнбалау санды түрде өтеді. Себебі ВаSO4 тұнбаға түсу нәтижесінде ерітіндідегі Ва иондарының концентрациясы төмендейді және тепе теңдік комплекстің бұзылуына өтеді. рН төмендеген сайын SrSO4 тұнбаға түсу керек, ал Са ерітіндінің ішінде қалады, себебі ол ең төзімді комплексонат, ең еритін сульфатты береді. Ва санды түрде Sr- дан «BaSO4 тұнбалау әдісімен» бөлінеді. Тұнбаға түсіп жатқан Sr- дің саны Ва : Sr = 1:1 кезде 0,5% — тен жоғары болмайды. Ва мен Sr еріткенде сульфаттар түрінде бөлу әдісі қолданып жатыр. Бірақ сульфаттар түрінде тұнбалау кезіндегі сілтілік жерлі элементтерді бөлу селективтілігі жоғарлауына қарамастан бұл әдіс қазіргі таңдағы талаптардың деңгейінде берілген элементтерді санды түрде бөлуіне жол бермейді, әсіресе соңғылардың саны бірдей болмайды. Ва ді қорғасыннан ВаSO4 – ті тұнбалау әдісімен бөлу. рН = 4-4,2; 4,5-5 болған кезде жүзеге асады. Ал қорғасынның төзімді комплексонаты санды түрде ерітініде қалады. PbSO4 – да бар Ва – дің аздаған мөлшерін селективті түрде еріту үшін тұнбаны төтрхлорды көміртекпен өңдеу әдісі және 500-600°C кездегі булау әдісі ұсынылады. Бұл кезде PbSO4 – ты ұшқалы PbCl2 – ге айналады, ал BaCl2 қалады. Бұл әдіс арақашықтағы жоғары температуралы процестерді қадағалауға тиімді Ва – ді Са – дан бөлу үшін глицериді – диметил сульфатты әдісті (реагенттер п.б әдіс) қолданылады. Бұл әдістің көмегімен Са – дан Ва – ді келесі қатынасқа l:10 бөлуге болады, сондай ақ Са мен BaSO4 – ның бірге тұнбалауы айтарлықтай емес (0,9 — 1% — ті құрайды). Осы жағдайда H2SO4 тұнбалау кезінде, Ва мен бірге Са – дің басым бөлігі тұнбаланады (18%-ке дейін). Ва – ді Са – дан, Sr – дан және де Sr-ді
Са – дан , Pb – нан бөлу үшін қолданады. Ва – ді екі қайтара тұнбаласақ жақсы нәтижелерге ие боламыз. Алайда соңғы әдістің жетіспеушілігі бұл – орта қышқылдың қатаң түрде бақылау. ВаСrO4 тұнбалау селективтілігі жасырынды агенттер ретінде үш комплексонын, нитрило үш сірке қышқылын және гидрокси этил эмидоди қышқылын қолданған кезде аса түседі. Сондай ақ бұл кезде ортаның рН ын қадағалау керек емес. Тұнбалау төмен қышқылды және нейтралды орталарда аса береді, сондай ақ аммиак қышқылды ортада жүреді. Ерекшелік ретінде жоғарғы жасырынды қасиеттермен ерекшеленетін, бірақ рН тан аздаған өзгерулеріне әсер ететін бұл нитрило үш сірке қышқылы. Тұнбалауды төмендету үшін, суық ауада ВаСrО4 тұнбалау әдісі де қолданылады. Са аромат иондарының тым көп болған жағдайда да қышқыл және төмен сілтілі ортада мүлдем тұнбаға түспейді. Ва- ді Са – дан бөлу үшін Ва нитратының НNO3 концентрациясы кезінде тұнбалау қолданылады. Sr да Ва секілді әрекет етеді. Бұл әдіс радиоактивті сілтілік жер элементтерді бөлу үшін ұсынылған. Слтілік жер элементтерді NaNO3 — тың балқымасынан концентрациялау шарттары бағытталған кристализация әдісімен зерттелген. Ва – ді спектральді әдісімен осы тәсіолі қолдана отырып сезімталдылық 3*10-4 -тен 2*10-6 дейін ұлғаяды.
Э л е к т р о х и м и я л ы қ ә д і с т е р.
Қосалқы элементтерден Ва – ді бөлу үшін электрохимиялық әдістер қолданылады. Ва (13 микрограммкезде) үлкен мөлшердегі қорғасыннан
0,1 М NH4NO3 ерітіндісінде қадағалау потенциалы 0,6В және тұрқты тоқ күші 3А кезінде электролиздеу әдісімен бөлінеді. Ва – ді (50-100мкг)
Sr – дан (1-10мкг) болу үшін сынап катодында және Ag – AgI анодында бақылау потенциалы 2,03 кезінде электролиздеу әдісі қолданылады. Са, Sr, Ва – дің CO2 жоқ жүйеде сынапты катодта электролиттік тәртіптері зерттелген. Бұл әдіс бойынша хлоридтер, нитрадтар, ацетаттар және заттылы катиондар комплексонаттар ерітіндісін бөлуге болады. Ең жақсы бөлу факторлары сілтілі ерітінділерді электролиздеу нәтижесінде алынған. Тұнбалау потенциалдары сілтілі ерітінділерден 0,05N. Са, Sr және Ва үшін келесіге тең: 2,195; 2,090; 1,895 . Ва мен радийді сынапты катодта олардың концентрациялары 10-7 — 10-1 % тең. Радий мен барийдің бөлу коэффициенті токтың тығыздығына және электролиттің концнетрацясына қарай 4-35 дейін өзгереді. Электрография әдісін қолдану нәтижесінде NH4Cl ерітіндісіндегі Са, Мg және Ва (Sr) иондарының үш еселі қоспаларының толық бөлінуі байқалады.
Э к с т р а к ц и о н д ы ә д і с т е р.
Экстракционды бөлуді,басқа элементтерді Ва – дан бөлу үшін қолданады, ал Ва – дің өзін бөлу үшін сирек қолданады. Ва – дің іздік мөлшерін анықтау үшін сезгіштік әдіс ұсынған. Оның негізінде Ва экстракциясын
г е к с а ф т о р а ц е т и л а ц е т о н ерітіндісін и з о а м и л а ц е т а т т а анықтау жатыр. Бұл әдістің нәтижесінде сезімталдығы 0,005 мкг\мл – ге тең және концентрациясы <0,015 мкг\мл болған кезде Ва – ді анықтау жатыр. Зерттелінген 55 иондардың ішінде біреуі де анықтау жолына кедергі келтірмейді. Бірақ калий бариймен бірге экстракцияланады, бірақ содан соң атомды абсорциялау анықтамасының нәтижесінде калий барийдің анықтау сезімталдығын жоғарлатады. Себебі оның ионизациялануын төмендетеді.
Ва – дің экстракционды бөлінуін келесі әдіспен өткізеді: ішінде барийдің
5-300 мкг бар ерітіндінің 200 мл – ін сыйымдылығы 500 мл бөлгіш ыдысқа енгіземіз, оған рН- ы 10,6 – тең 50 мл буферлі ерітіндіні қосамыз. (55 мл 2M CH3COONH4 + 500 мл 2M NH4OH ) және 30 мл ионизационды буферлі ерітіндіні қосамыз. ( CH3COOK 25 г – ын суда ерітеді және осы ерітіндіні 1л суға жеткізеді), содан соң гексафтор ацетилацетон ерітіндісінің 1M 5 мл қосамыз ( 34,9 мл-ді 250 мл-ге дейін изоамиоацетатпен ерітеді). Содан соң қоспаны 1 минут бойы шайқайды. Қоспа фазаларға бөліну үшін тыныштықта сақтайды. Кейін органикалық қабатты ионизационды буферге қосады да барийді атомды – абсорбционды әдіспен анықтайды. Сондай ақ сілтілік жер элементтерді қышқылдық еріткіштерден құрамында фосфор органикалық қоспалары бар комплексонаттармен экстракциялануы зерттелініп жатыр.
Т ұ н б а л ы т и т р л е у ә д і с і.
Сульфаттармен титрлеу. Соңғы жылдарда хромотрон қышқылы синтезделген және зерттелген. Ол барий иондарымен контраксты (түсті) реакциялар береді. Бұл кластың көптеген реагенттері сульфат иондарының титриметриялық анықтауда және Sr мен Ва – дің фотометриялық анықтауында қолданылады. Барийды күкірт қышқылды калиймен анықтау үшін төмендегі индикатор ұсынды: о р т о н и л д і А , к а р б ок с и а р с е н а з о, н и т р о т а н и л д і С( нитхромазо), және х л о р ф о с ф о н а з о ІІІ
Бұл индикаторлар жоғары сезімталдыққа ие ( суда ≈ 0,1мкг Ва\мл этанолда 0,05мкг Ва\мл ) . Аталған кластың индикаторларымен титрлеу рН= 3,5 мәнінде, 50-90% су ацетон ортасында жүргізіледі.
Сонымен ортанил А көмегімен барийды титрлу төменгі әдіспен жүргізіледі: анализденетін 4-5 мл ерітіндіге HCl – дың қажетті мөлшері құйылады, яғни ерітіндінің рН – ын анықтау мақсатында ≈2,3, сонан соң 2,l% артонил ерітіндісінің 2-3 тамшысы және 15мл ацетон қосылады. Барий аммоний сульфаты ерітіндісімен көк түстен қызғылт түске айналғанға дейін титрленеді.
Индиатор түрінде хлор фосфоназо ІІІ қолданады. Титрлеу рН=l-3 мәнінде сулы ацетон ортада (80% ацетон), көк түстің қызғылт күлгін түске айналғанға дейін титрленеді. Ва, Sr, Pb, 3 – 40 млг құрамына күміс сульфаты ерітіндісімен титрленеді. Мұндағы рН=l,3 болу керек, сулы ацетонды ортада вариамин көгі индикаторымен титрленеді. Су ацетон қатынасы ≈ 1\3 –ке тең. Вариамин көгі сулы ортада Ag иондарымен тотығады, су ацетонды ортада тотығу тек қана сульфат ионының болуымен жүреді.
Сулы изопропил спирті ортасында (1:1) 0,5-2,5 млг ва\мл
т е т р а г и д р о х и н о н индикаторының болуымен жүретін, K2SO4 – пен титрлейді, яғни қызыл түстен сары түске дейін титрлейді. Кедергі келтретін элементтер: Pb,Al,Cu,Fe,Sn. Барийды күкірт қышқылы көмегімен тұнбаға түсірген кезде қышқылдың артық мөлшерімен алкалиметриялықідңспен титрлейді немесе бензидинмен тұнбаға түсіреді және бензидин сульфатының тұнбасын сілтілік ерітіндімен титрлейді. HCl – дың көмегімен барий сульфидін 1000°- қа қыздырғанда барий хлоридіне айналады. Сонан соң хлорид AgNO3 көмегімен титрленеді.
Барийды хроматтар түрінде тұнбаға түсру оы кедергі келтіретін иондардан, көбінесе Sr-дан бөлуге мүмкіндік береді. Барий хроматын тұз қышқылында ерітеді. Еріту үшін әр түрлі авторлар әр түрлі мөлшердегі қышқылдарды ұсынады. Алынған ерітінділерде иодометриялық әдіспен хромат иондары анықталады. Хроматтың мөлшері бойынша барийдың құрамы есептелінеді.
Барий тұзының ерітіндісіне баяу 0,1N калий хорматы ерітіндісін қосады, 1-3 сағ.соң тығыз фильтр арқылы филтрлейді немесе Гучь тигелі арқылы титрлейді және тұнбаны аммоний ацетаты ерітіндісімен жуады (бір литр суға алты грамм). Жуылған ерітіндіні 50-100 мл сұйытылған тұз қышқылында ерітеді, 2г калий иодидін қосады және бөлінген иодты натрий тиосульфатының 0,1н ерітіндісімен титрлейді.
Бұл жұмыста бөлінген иодты тиосульфат ерітіндісімен флуоресцнециялы экранда оның көлеңкесінің толық жоғалуына дейін титрлейді. Анықтау қателігі 0,4-0,9% құрайды. Титрлеу кезінде натрий тиосульфатын арсенид натриймен немесе үш тотықты мышьяктың стандартты ерітіндісімен алмастыру ұсынылады. Барийды хроматтартүрінде тұнбаға түсіргенде тұнбаның көп мөлшерін иодометриялық әдіспен титрлеуге болады. Тұнбаның артық мөлшері немесе ерітілген барий хроматы диениламин сульфо қышқылдары фероин болған кезде Мора тұздарының көмегімен титрлеуге болады.
Еріген барий хроматы тұнбасына фосфор қышқылын темір фосфатын қосуға болады және темірдің артық мөлшерін KMnO4 ерітіндісімен титрлейді. Мұнда фероин индикатор есебінде қолданылады. Жұмыстың авторлары барийды хромат немесе калий бихроматы ерітіндісімен титрлеуді ұсынды. Индикатор есебінде AgKr қолданылады. Индикатор есебінде AgNO3 0,1н ерітіндісін қолдануға болады. Титрлеудің соңғынүктесі қызыл тұнбаның пайда болуы бойынша анықталады. Титрлеу процесінде арий хроматы тұнбаға түседі. Хроматьтыңбірінші тамшысы гидролизге ұшырайды, яғни сілтілі рН береді. Индикаторлар есебінде метилрод, фенилрод, бромтимолблау және розоло қышқылы қолданылады. Титрлеу 75°та 35%тік спирттік ортада жүргізіледі. Аталған әдіс темірдің, аммоний және сірке қышқылы тұздарының жоғарғы мөлшері болған кезде қолданылады. Олар барий тұздарымен бейтарап ерітіндіде ерімейтін тұнбалар түзеді. Өзге тұнбалар барий, стронций, кальцийды шавель қышқылы ерітіндісімен титрлегенде индикатор есебінде KMnO4 қолданылады. Перманганат иондары эквиваленттік нүктеде қалпына келеді.
Бұл тәсіл барий гидро тотығының қышқылымен титрлеуіне негізделген. Барий цинкаты еріткенде және ерітіндіні сұйылтқанда гидролизденеді, мұнда тұнба цинк гидро тотығына түседі, ал барий гидро тотығы ерітіндіде қалады. Барий гидро тотығын фенолфталейнмен бірге тұз қышқылымен титрлейді. Сонан соң 60°та цинкгидрототығын метилрор бойынша титрлейді. Барий тұздарын сандық анықтау үшін сульфирленген торф ұсынылады. Барий катиондарын жұта отырып сульфаторф қышқылдың эквиваленттік мөлшерін бөледі. Сонан соң оны NaOH 0,1н ерітіндісімен метилен сары бойынша титрлейді.
Эквиваленттік нүктенің фотометриялық фиксациясы жоғары сезімталдық барийды анықтау қолданылады. Титрант есебінде әртүрлі индикаторлардың болуымен жүретін комплексон ІІІ қолданылады.
Комплексонаметриялық анықтау.
Барийді комплксонаметриялық анықтауда комплексон ерітідісінің сілтілік ортада титрлеу көп қолданылады. Басқа да комплексондар қолданылуы мүмкін,атап айтсақ этиленгликоль (аминоэтил эфирі) тетрасірке қышқылы, дикарбоксипипериддин сірке қышқылы, диэтилүшаминопентасірке қышқылы.
Барийді металиндикаторларының қатысында тура комплексонаметриялық титрлеу өте сирек қолданылады, өйткені индикаторлық ауысулар анық болмайды. Соңғысының байланысы мынада, өйткні барий металиндикаторларымен әлсіз комплекс түзеді. Көбінесе анықтауды ығыстыру әдісімен өткізеді. Титрленетін системаға магний комплексонатының белгілі мөлшерін енгізеді, магний және барий комплексондарының металиндикаторымен әртүрлі тұрақтылығына байланысты титр соңында рМg секірмесі байқалады, ол ВаІ және МgІ комплексонаттарының тұрақтылық константасының жақындығына қарамастан, контрасты өту нүктесін қамтамасыз етеді, олардың тұрақтылық константасы мынаған тең: 7,76 және 8,69.
Барийды қайта титрлеу әдісі кең өріс алған, өйткені ол комплексон ІІІ-ң артық мөлшерін титрленетін ерітіндіге қосумен аяқталып, сосын металиндикаторларымен контрасты реакцияларды беретін барий тұзы ерітіндісінің және тұз ерітінділерімен металиндикаторларының қатысында қайта титрленеді.
Барийды комплексонаметриялық анықтауда металиндикаторлар ретінде озобояғыштар жіне трифенилметан қатары қолданылады. Басқа класс индикаторлары үлкен қолданыста болмады.
Қара эриохром Т (1-окси-2-нафтилазо) -6-нитро-2-нафтол-4-сульфоқышқылы, динатрий тұзы, қара хромген, эриот, қара хромды ализарин ПТ, қара солохром Т, қара пантохром.
Автор жұмысты сілтілік ортада Мg комплексонатының үлкен мөлшерінде жүргізуге кеңес береді.
Барийді анықтауда магний тұзының диэтилентринитрилопентасірке қышқылын қолдану арқылы қатені ≤0,3%- ке дейін төмендетеді.
Қиын қоспада комплексонаметриялық анализдеу алдын ала баритті анықтау арқылы қолданылады. Са, Мg, Zn, Pb қатысында баритті сульфо күйінде тұндырады. Фильтратта Са және Мg немесе Са және Zn өлшемесін комплексонаметриялық жолмен анықтайды. Барит сульфатын сілтілік ортада комплексон ІІІ ерітеді.
Т р и ф е н и л м е т а н б о я ғ ы ш к л а с т а р ы н ы ң и н д и к а т о р ы.
Фталеин жәнесульофталеиндердің алынуы сілтілік және металдарды соның ішінде барийды анықтауда қолданылатын трифенилметан бояғыштардың ассортиментін кеңейтеді.
К ө к м е т и л т и м о л (3,3 – бис — дикарбоксиметиламинометилтимолсульфофталейн ) индикатор ретінде немесе 0,05-0,06M NaOH ерітіндісінің ортасында барийді комплексоаметиялық титрлеуде қолданылады.
Көптеген авторлар ығыстыру арқылы титрлеуді қалайды.
Барийдің титрленетін ерітіндісіне магний комплексонын, индикатор қосып және түстің көк түстен сұр түске өткенге дейін комплексон ІІІ ерітіндісімен титрлейді. Индикатордың сулы ерітіндісі тұрақсыз болғандықтан, титрлеуде көк метилтимол және калий нитраты қоспасы қолданылады.
Барий титанатында, магнийде және оның қосылыстарында осы әдіс арқылы барийді анықтайды. Кальцийді төртхлоркөміртек және үшбутилфосфат қоспасында азо – азокси БН ерітіндісімен экстрагенттеуге болады. Алюминийді шарап қышқылымен қорғайд, титанды кунферонмен бөледі. Қорғасынды бариймен бірге көк метилтимол индикаторының қатысында комплексонаметриялық титрлейді, сонан соң ксиленол қызғылтпен қорғасында қайта титрлейді. Осы екі титрдің әр түрлігіне қарай барийді анықтайды.
Жұмыстың авторлары рН мәндері әртүрлі ерітіндінің барийді тура комплексонаметриялық титрлеудегі түстік өзгеру интнесивтілік қисығын мысалға келтіреді.
Нақты бояуға өтушілікке спирттің қосылуының маңызы зор, бірақ спиртті тек қана барий карбонаты түспеу үшін қайта титрлегенде қосамыз. Ауыр металдар катиондарын цианидпен қорғауға болады. Минералдарда барийды анықтау оны алдын ала хромат түрінде бөіп алу қажет, сосын барий хроматын қызыл түс жойылғанша фталейн комплексонның қатысында комплексон ІІІ барий хроматымен қайта титрлеу қажет.
Т и м о л ф т а л е к с о н ( 3,3-бис-(N,N – дикарбоксиметиламинометил —
Тимолфталейн , натрий тұзы). Тимолфталексонның индикаторлық қасиеті фталейнкомплексонға қарағанда қасиеті күштірек. рН ≥ 10 мәнінде осы индикатормен баридті комплексонаметриялық титрлейді, эквиваленттік нүктеде көгілдір түс түссізденеді. Тура титрлеуде араласқан индикаторларды қолданңан жөн. Бұл жағдайда көк түстен сары түске өтеді.
Ф л у о р е к с о н (бис-(N,N-дикарбоксиметиламинометилфлуоресцейн динатрий тұзы, кальций) рН 7-9мәнінде максималды люминесценция береді, сілтілік және қышқылдық ортада өшеді. Флуорексон бариймен әрекеттескенде сары жасыл люменесценсиллаушы қосылыс түзеді. Эквиваленттік нүктеде комплексон ІІІпен титрлегенде люминесценция жойылады және ерітінді ашық қыыл түске боялады.
Барий гидроксидін мына сызба нұсқа бойынша алады:
BaSO4 → BaS → BaCl2 → Ba(OH)2
- BaSO4 + 2C → BaS + 2CO2
- BaS + 2HCl → BaCl2 + H2S
- BaCl2 + NaOH→ Ba(OH)2 + 2NaCl
Барий тұздары.
Барий хлориді BaS+2HCl=BaCl2+H2S
BaS+CaCl2+CO2+H2O=BaCl2+CaCO3+ H2S
BaS+2NH4Cl= BaCl2+2NH3+ H2S
BaS+H2O+CO2=BaCO3+ H2S
BaCO3+2HCl= BaCl2+CO2+H2O
BaS+MgCl2+H2O=BaCl2+Mg(OH)2+ H2S
BaS+ Cl2= BaCl2+ S
Барий нитраты BaS+2HNO3=Ba(NO3)2 + H2S
BaCl2+NaNO3=Ba(NO3)2+2NaCl
Барий карбонаты Ba(OH)2 +CO2 =BaCO3 +H2O
Ba(NO3)2 +Na2CO3 =BaCO3 + 2 NaNO3
Барий гидроксиді BaCl2 + 2NaOH= Ba(OH)2 + 2NaCl
Ba(OH)(HS)+2MnO2= Ba(OH)2 +Mn2O3+S
3BaCO3+SiO2=Ba3SiO5+3CO2
Ba3SiO5+2H2O=2Ba(OH)2+BaSiO3
Барий гидроксидін барий сульфидінен алу.
Ba(OH)(HS)+2MnO2= Ba(OH)2 +Mn2O3+S (1)
Ba(OH)(HS)+1,5MnO2= Ba(OH)2 + ½Mn2O3+S (2)
Ba(OH)(HS)+MnO2= Ba(OH)2 +MnO+S (3)
2Ba(OH)(HS)+MnO2= Ba(OH)2 + MnS+S (4)
Барий гидроксидін BaCl2 және NaOH алу.
BaCl2 + 2NaOH= Ba(OH)2 + 2NaCl
Барий оксиді және перооксиді.
2Ba(NO3)=2BaO+4NO+3H2
Пайдаланған әдебиеттер:
- М.Е. Позин Технология минеральных солей І том. Издательство «Химия» Ленинградское отделение 1974г.в.
- Интернет сайттар. mail.ru, rambler.ru, coogle.kz.
