Негізгі донғалақтар тежегішінің гидравликалық жүйесі аэродромға әуе кемесінің қону кезінде доңғалақтардың тежелуі арқылы тоқтату мен аэродромда әуе көлігін басқаруды қамтамасыз етеді. Бірінші гидравликалық жүйеде жұмыс қысымы болған кезде доңғалақтарды тежеуге болады, ал оның сорғылары істен шыққан жағдайда екінші гидравликалық жүйеден сұйықтық беру арқылы іске асыруға болады. Негізгі тежеу жүйесін ұшақты тұрақ тежегішіне қою кезінде пайдалануға болады. Доңғалақты сол және оң жақ ұшқыш екеуі де тұрақ тежегішіне коя алады. Ол үшін әр ұшқышта екі тежегіш клапан бар.
Доңғалақ тежегіштерін ұшқыш дұрыс басқарған кезде, тиісті тежегіш клапандардан сұйықтық, сол жақ ұшқыштың клапандары арқылы тежеуіш сызығына жіберіледі. Егер сол жақ ұшқыш тежегішті басқарса, оң ұшқыштың клапандарынан сұйықтық беру тоқтатылады. Осылайша, доңғалақтарды тежеу артықшылығы бірінші ұшқышқа беріледі, нәтижесінде доңғалақ тежегіштерін басқару кезінде екінші ұшқыш жіберген қателіктерді түзете алады. Доңғалақтардың негізгі тежеу жүйесі бір сымды тізбек бойынша жасалады, яғни дөңгелектердің тежелуі бір сызықпен жүреді.
Доңғалақты тежеу жүйесінің негізгі қондырғыларына келесі қондырғылар кіреді: төрт тежегіш клапан, алты қос модулятор, он екі клапан, қері клапан,антиюздық автомат, екі қашықтықтағы қысым өлшегіш. Тежегіш клапан — тежегіш сызықты төмендетілген қысым арқылы сұйықтықпен қамтамасыз етеді. Клапан тежегіш сызығындағы қысымды 0 ден 130 кгс / см2 дейін өзгерте алады.
Қос модулятор доңғалақтардың тегіс тежелуін қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, модулятор жүйенің бір сызығы бұзылған кезде дөңгелектерді тежеу үшін сұйықтық беру арқылы апаттық тежеу жүйесінің тиімділігін арттырады.
Антиюздық автомат жетек роликтің бұрыштық бәсеңдеуі рұқсат етілген мәннен асып кетсе, пайдалану басталғанға дейінгі уақытта доңғалақты ажыратады.
Штепсельдік клапан негізгі тежеу жүйесі жұмыс істеп тұрған кезде тежеуіш желісін ажыратады және керісінше. Бір желінің екіншісін пайдалану кезінде ажыратылуы соңғысынан сұйықтықтың ағуын болдырмайды, сондықтан соңғы жолдың қалыпты жұмысын қамтамасыз етеді. Шатель клапаны корпустан, клапандардан, жапқыштардан, жеңдерден, орындықтардан, ілмектерден және серіппелерден тұрады. Сол жақтағы ұшқыш алдында орналасқан кері клапан аккумулятордағы қысым төмендеген кезде, ұшақты тұрақ тежегішінен шығару мүмкіндігін жояды. Клапан сол жақ ұшқыштың аяғын басқарумен сәйкес орналасқан.
Қашықтықтағы монометр басты доңғалақ тежеуі кезінде оң және сол жақ сызығындағы сұйықтық қысымын қадағалу ушін арналған.
Доңғалақты тежеу жүйесінің негізгі жұмысы. Алғашқы гидравликалық жүйенің жұмысы кезінде сұйықтық барлық тежегіш клапандарда 210 кгс / см2 қысымда болады. Тежегіш педальды басқан кезде клапан сұйықтықты тежегіш сызығына 0-ден 110 ± 5 кгс / см2 дейін қысқарады.
Авиация колледжінің студенті Мұсабек А.
Жетекші: Авиация колледжінің арнайы пәндер оқытушысы Абдиматова Т.Д.
