Дөңгелек үстел тақырыбы: Өмірге шуақ төккен өлеңменен
Мақсаты : М.Мақатаевтың өмірімен жан-жақты таныстыру, шығармашылық жолынан мәліметтер беру, ақын жырларының құдіретін сезіну.Оқушыларды ақынның өлеңдері арқылы халқын сүюге , туған жерін қадірлей білуге , адал болуға тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап , баяндау
Сабақтың көрнекілігі : Ақын портреті, буклет, кітаптары, ноутбук
Өтілу барысы :
1.Баяндама « Бала Мұхамедқалидан ақын Мұқағалиға дейін»
- Мектеп кітапханашылары ақын кітаптарымен таныстырады
3.Сұрақ- бізден, жауап- сізден.
4.Ақын шығармаларын оқу
5.Қорытынды
Мұғалім сөзі: Қалың қазақтың аяулы ұлына айналған Мұқағали Мақатаев көзі тірі болғанда 88 жасқа толар еді.Артына өлместей өміршең өлең-жырларын қалдырған ақиық ақынға арналған «Өмірге шуақ төккен өлеңменен» атты дөңгелек үстелімізге қош келдіңіздер!
- « Бала Мұхамедқалидан ақын Мұқағалиға дейін» баяндаманы тыңдау, талқылау.
- « Жылап қайттым өмірдің базарынан», «Жырлайды жүрек», « Қош махаббат» т.б. кітаптарымен таныстыру.
- Сұрақ- бізден, жауап- сізден.
А) « Тіл-өнері» ақын өлеңдерінен үзінділер оқылып,жыр жолдарында жасырынған сөздерді тауып, үш тілде жауап береді.
1.Алаулатып тойдың шоғын үрлемей,
Құшақ-құшақ ……..шоқтарын лақтырып,
Мынау шапан, мынау атың , мін демей. (гүл- цветок-flower )
2.Жігітінен қазақтың …….таба алмай,
Қыз да болсаң мен саған мұң шағамын.( дос- друг- friend)
3.Ең ………..бақытым- халқым менің ,
Соған берем ойымның алтын кенін.(бірінші- первый- first)
4.Жапырақ жүрек жас қайың ,
Жанымды айырбастайын.
Сен…….. бола бастасаң ,
Мен қайың бола бастайын. (адам-человек- people)
5.Ақ ұлпа жерді жапқанда,
……….. сырға таққанда.(ағаштар-деревья- trees)
6.Нұрын төккен маған шуағымсың сен,
Айналайын мама …………….(туған күн- день рождение-happy birtday )
Ә)Берілген сұрақтарға жедел жауап беру керек.
1.Ақын өлеңді алғаш рет неше жасында жазды?(10 жасында )
- « Аққулар ұйықтағанда » поэмасындағы көлдің аты? (Жетімкөл)
3.Мұқағали өлеңдеріне ең көп ән жазған сазгер кім? (Н.Тілендиев)
4.Мұқағалимен тағдырлас орыс ақыны (С.Есенин)
5.Ақынның алғашқы өлеңдері («Қырман басында», «Қойшы бала- Әкітай»)
- Ақын неше жасында дүние салды ? (45 жасында)
7.Мұқағалидың прозалық шығармасы («Қош махаббат»)
8.Мұқағалидың әкесінің аты ( Сүлеймен)
9.Ақынның әжесі мен жарының аттары (Тиін , Лашын)
- Мұқағалидың туған күні , жылы ( 9 ақпан,1931жылы )
4.Поэзия минуты. Оқушылар ақын өлеңдерін мәнерлеп оқиды.
Ақынның « Мені өз өлеңдерімнен бөліп қарамауларыңызды өтінемін.Естеріңізде болсын , Менің өлеңім жеке тұрғанда түкте емес. Біріктіріп қарағанда ол поэма іспетті. Басы мен аяғы бар. Ол кейде күлімдеген , кейде түңілген жанымның құдды дауысындай» деген сөзіне өз ойларын эссе түрде жазу.
Қорытынды. 1976 жылы 26 наурыз . Бұл күні қазақ поэзиясының басына қара бұлт үйірілген , орыны толмас өкініш пен қайғыға толы қаралы күн болды. «Ажал » атты келешектің кемесі өз «Барсакелмесіне » өр тұлғалы , ғаламат ақынымызды мәңгілікке алып кетті.
«Қарасаз, қара шалғын өлеңде өстім ,
Жыр жазсам оған , жұртым , елеңдестің.
Өлсе –өлер Мұқағали Мақатаев ,
Өлтіре алмас алайда өлеңді ешкім » ,-деген еді ол. Расында да, Мұқағалидың өлеңдері де, өзі де ешқашан өлмек емес.
