Қазақстан Республикасы аймақтарының сапалы білімге қол жеткізу деңгейінің нәтижесі белгілі болды. Маңғыстау облысы сапалы орта білімге қол жеткізу теңсіздігі индексі бойынша рейтингіде соңғы орында. Нақтырақ айтқанда, ол білім беру кадрлары сапасын бағалау критериі бойынша республикадағы ең төменгі нәтижені көрсетті. 87,8 ұпаймен Павлодар облысы сапалы білімге қол жеткізу бойынша ең қолайлы деп танылды.
Сапалы білімге қол жеткізу теңсіздігі индексін (Index of Disparity in Access to Quality Secondary Education IDAQSE) арнайы Орталық Азия елдері үшін PaperLab ҚҚ басшылығымен зерттеушілердің трансшекара командасы әзірлеген. Оның негізінде мемлекеттер тікелей әсер ете алатын бірқатар ресми өлшенетін көрсеткіші бар. Қазақстанға арналған көрсеткіштер үш топқа бөлінген, олар: «оқыту жағдайы», «білім беру акторлары», «АКТ-ға қол жеткізу».
«Оқыту жағдайы» критериіне үш көрсеткіш кіреді:
- үш ауысымда білім беретін мектептер үлесі;
- апатты жағдайдағы мектептер үлесі;
- дәретханасы сыртта орналасқан мектептер үлесі.
Тізімдегі көрсеткіштер бойынша ең нашар жағдай Алматы облысында. Ал Павлодар облысында, керсінше сапалы білім алу үшін ең жақсы жағдай жасалған.
«Білім беру акторлары» критериіне төрт көрсеткіш кіреді:
- жоғары білімі бар мұғалімдер үлесі;
- жоғары білімі бір мұғалімге шаққандағы оқушылар саны;
- мұғалімнің орташа жалақысының аймақтағы орташа жалақыға қатынасы;
- оқуын жалғастырған 11 сынып түлектер үлесі.
Бұл көрсеткіш тобындағы басты аутсайдер Астана, көшбасшы Түркістан облысы болды.
«АКТ-ға қол жеткізу» критериі төрт көрсеткіштен тұрады:
- интернетке кіре алатын мектептер үлесі;
- бір мектеп компьютеріне келетін оқушылар саны;
- интернет қызметі бағасы мен аймақтағы орташа жалақының арақатынасы;
- ең арзан ноутбуктың аймақтағы орташа жалақыға қатынасы.
АКТ-ға қол жеткізудің ең жоғары көрсеткішін Атырау облысы, ал ең азын Шымкент қаласы көрсетті.
Көрсеткіш Сорос-Қазақстан қоры қолдауымен жүзеге асырылып жатқан «Орталық Азия елдеріндегі білім беру теңсіздігінің жаңа қырлары: проблеманы өлшеуден саясаттың өзгеруіне дейін» жобасы аясында жасалған. Жобаның медиа серіктесі — MediaNet халықаралық журналистика орталығы.
Аймақтар бойынша нәтижені төмендегі кестеден көре аласыз. Барлық позиция бойынша ең жоғары ұпай – 100 ұпай
| Аймақтар | Білім беру жағдайы | Білім беру акторлары | АКТ-ға қол жеткізу | Үш критерий қорытындысы |
| Ақмола облысы | 94,7 | 69,7 | 89,3 | 84,6 |
| Ақтөбе облысы | 80,5 | 63,9 | 90,3 | 78,2 |
| Алматы облысы | 71,1 | 73,9 | 88,0 | 77,7 |
| Алматы | 98,8 | 42,5 | 85,5 | 75,6 |
| Атырау облысы | 77,5 | 50,1 | 96,4 | 74,7 |
| ШҚО | 85,0 | 65,4 | 91,4 | 80,6 |
| БҚО | 73,3 | 57,8 | 90,4 | 73,8 |
| Жамбыл облысы | 76,8 | 78,1 | 87,8 | 80,9 |
| Қарағанды облысы | 88,6 | 57,0 | 91,9 | 79,2 |
| Қостанай облысы | 95,4 | 68,3 | 89,7 | 84,4 |
| Қызылорда облысы | 81,7 | 79,3 | 88,5 | 83,1 |
| Маңғыстау облысы | 72,6 | 41,9 | 91,8 | 68,8 |
| Нұр-Сұлтан | 86,5 | 37,0 | 85,7 | 69,8 |
| Павлодар облысы | 99,8 | 71,3 | 92,3 | 87,8 |
| СҚО | 94,0 | 75,2 | 90,3 | 86,5 |
| Түркістан облысы | 75,9 | 82,8 | 85,2 | 81,3 |
| Шымкент | 73,0 | 69,6 | 76,7 | 73,1 |
| Қазақстан | 83,6 | 62,5 | 91,3 | 79,1 |
Мөлдір АУБЕЛ,
«Тұран» университеті
Журналистика мамандығының студенті
