Қазіргі таңда еліміздің білім ошақтарында 3 миллионнан астам оқушы білім алады. Білім және ғылым министрлігінің мәліметіне сүйенсек мемлекетімзде жеті мыңнан астам білім ошақтары бар. Республика заңына сүйенсек орта білім беру ұйымдарында, міндетті мектеп формасына қойылатын талаптар «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы заңы, 5-бабының 14-ші тармақшасына сәйкес білім алушыларды сапалы мектеп формасымен қамтамасыз ету мақсатында әзірленді.
Жоғарыда аталған талаптар білім берудің зайырлы сипатын іске асыруға және орта білім беру ұйымдары білім алушыларының арасында әлеуметтік, мүліктік және басқа да өзгешеліктердің белгілерін жоюға бағытталған.
Ал, білім беруші мекеменің имеджі білім деңгейіне ғана емес, мектеп формасымен де тікелей байланысты. Конституцияның 12-ші бабына сәйкес адам құқықтары мен бостандықтары танылады және оларға кепілдік беріледі. Респулика азаматтарының құқықтары мен бостандықтары Қазақстан мемлекеті мойындайтын әрі кепілдік беретін өз азаматтарының белгілі мінез-құлқының заңдық мүмкіндіктерін білдіреді. Осының нәтижесінде өркениетті мемлекеттердегі адам мен азаматтардың негізгі құқықтары мен бостандықтары, толық көлемде Республика Конституциясынында бекітілген. Конституция бойынша оларды жеке, саяси, экономикалық және әлуметтік топтарға бөлуге болады. Жеке құқықтар мен бостандықтар. Өмір сүру құқығы. Өмір сүру құқығы – ол ешкімнің қандай жағдайда болсын айыруына болмайтын адамның басқа барлық құқығының ең негізгісі. 1948 жылғы «Адам мен азамат құқығының жалпыға бірдей Декларациясында жеке адамның адами құндылығын мен әр адамның өмір сүру құқығы жарияланған.
Бұл заңда адам қандай дінді ұстанып, қай тілде сөйлеуді, қандай мамандықта, қай мекемеде оқитынын, қандай ауру ханаға емделетйнін өзі шешуге құқылы.
Мектеп жасындағы ислам дінін ұстанушы бойжеткендерінің орамал тағуы, елімізде біраз үлкен дау туғызған еді. Ал, көршілес мемлекеттермен салыстырған кезде біздің Республикамыздың талерантты мемлекеттердің санатына жатпайтынын байқауға болады. Салыстырмалы түрде АҚШ мемлекетінде оқушының жеке бас құқығы мен таңдау еркіндігіне қолайлы жағдай қалыптастырылған. Мекетп оқушысының ол жақта өзін толық комфортта сезінуі басты талаптардың бірі. Психологтардың кеңесінше: «Адамға бір жерде қызмет атқарудың қолайлылығы, толық жайлылықты сезінумен тікелей байланысты. Себебі комфорт болған жерде көңіл күйде көтерінкі, мотивацияда жоғары болады», — дейді.
Біздің елімізде қыз балалардың мектеп ошағына орамалмен келуі үлкен дау мен проблема бастауын аәкеліп ссоқтырды. Біреулер діни пропаганда десе, біреулер атрибутка дейді. Тейсінше діни басқармаларда — ормалдың исламның бөлінбес бір бөлшегі екендігі айтылып жатсада нәтиже берер емес. Елімізде ислам дінін ұстанушы бойжеткендердің құқығы бұзылып, дискриминация орын алуда. Бұл үкімет тарапынан халықтың қажеттіліктігімен жоғарыда аталған таңдау еркіндігі бабына қарама – қайшы әрекет болып табылады.
Мектеп имеджі қаншалықты жоғары болса, соншалықты комфорт ұсына алу маңызды. Оқуға деген ынатаның жоғарлылығында, балалар мен жасөспірімдерің қолында болашақ дамыған Қазақстан бар.
Ел боламыз десек безігімізді түзеуіміз қажет!
Хайдарова Сара Есмағамбетқызы
