Шәкәрім Құдайбердіұлы өмірі мен шығармашылығы. «Еңлік-Кебек» дастаны (Сабақ жоспары)

Сабақ формасы:  теориялық сабақ

Игеру деңгейі: таныстыру

Сабақтың типі / түрі: білім, білік, дағды қалыптастыру

Сабақ мақсатының мотивациясы

1. Шәкәрім-«Бес арыстың-бірі»
2.  Поэманың көркемдігі.

Сабақтың мақсаттары:

Білім берушілік:

• Ақынның поэмаларымен таныстыру,
• Ақынның пәлсапалық қағидасы
• тақырып бойынша білім деңгейін тексеру;,,
• әдеби сөздерді сөйлеуде қолдануды үйрету;

Дамытушылық:

• оқушылардың сөздік қорын молайту, ой- өрістерін, дүние танымын кеңейту;
• шығармашылық қабілетін дамыту;
• сұрақ жауап, ауызекі сөйлеуі арқылы сөйлеу мәдениетін жетілдіру;
• есте сақтау қабілетін дамыту;

Тәрбиелік:

• белсенділікке тәрбиелеу;
• патриотизм, еңбексүйгіштікке, сыпайылыққа тәрбиелеу;
• рухани, эстетикалық, тұлға ретінде өсуге ықпал ету;

Пәнаралық байланыс:

• Тарих, философия

Оқытудың техникалық құралдары:

• аудио- және визуалдық құралдар
• компьютер
• мультимедиалық құралдар.

Информациялық жабдықтау.

Негізгі әдебиеттер:   

• Қ.Алпысбаев «Қазақ  әдебиеті» 10 сынып  А,2006ж
• Қазақ әдебиет» 10сынып «Хрестоматия» А,2006ж
• Р. Бердібай, Р.Нұрғали,Б.Ыбырайым. «Қазақ әдебиеті» 11сынып (оқулық) А,2007ж
• «Қазақ әдебиеті» 11сынып «Хрестоматия»
• «Қазақ әдебиеті» Жаратылыстану-математикалық бағыты.  Ұ.Асыл, Т.

  Қосымша оқу әдебиеттері.

• Р. Бердібай, Р.Нұрғали,Б.Ыбырайым. «Қазақ әдебиеті» 11сынып (оқулық) А,2007ж
• Д. Омаров. «Абайтану» 10-11сынып А,2002ж
• Қ. Жұмалиев. «Әдебиет теориясы»  А,1969ж
• Қазақ әдебиетінің  тарихы. Оқулық. А,2007ж.
• Қазақ әдебиеті.  I-том. А,2007ж.
• Қазақ әдебиеті.  II-том. А,2007ж.
• Абай шығармалары  А, 1994ж
• Бес ғасыржырлайды  I-II-IIIтом  А,1989ж

Әдістемелік қамтамасыз ету: 

тақырып конспектісі

дәрістің мультимедиалық презентациясы;

Үй тапсырмасы Шәкәрім Құдайбердіұлы өмірі мен шығармашылығы. «Еңлік-Кебек» дастаны.  «Бостандық таңы атты»өлеңін жаттау «Қалқаман-Мамыр» поэмасын оқу, талдау

Дәрістік сабақтың хронологиялық картасы

Сабақты көңіл- күй сұраудан бастадыЖүрекше тәріздес  суретті шеңбер бойымен жүгірте отырып, бір –бірінен көңіл күй сұрап, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді. Әр түрлі суреттер ақылы топқа бөлініп, суреттерді сәйкес жыл мезгілдеріне жапсырады.

Тақтада 4 жыл мезгіліне байланысты  суреттер ілулі тұру керек. Суреттер жасыл түсті жапырақ, қар, сары түсті жапырақ. Бұл әрине үш мезгілге ғана ілінеді де 3 топ шығады.   Осы үш топқа өткен тақырып бойынша  үш түрлі тапсырма беріледі.

1 топ. Абай өмірі

2 топ. Абай шығармалары және әндері

3 топ. Абайдың қара сөздері.

Өткен сабақты бекіту:  оқытушының үстеліндегі бәйшешек пен жаңбыр суретін төртінші  тақтадағы суретке жапсырту Бәйшешек (Абай туралы жетік мағлұмат алдым); Жаңбыр (Абайды тағыда зерттесек). Тақтада Абай бейнелеген 4 жыл мезгілінің суреті шықты, қалаулары бойынша жыл мезілі өлеңдерін оқиды.

Бақылау парағы таратылып, топ басшысы топты, топтар басшысын бағалайды.

Бағалау парағында критерилер жазулы болады.

Әріптерді тап интелектуалды ойыны: тақтада  дауысты әріптері түскен сөздер жазулы тұрады. Оқытушы әр әріпке байланысты  мағлұмат береді. Студенттер табады. Соңғы әрпінде өткен тақырыппен байлныстырады. Абайды пір тұтқан, ұстазы санаған, жерлес, баурылас, ойшыл ғалым.

Шәкәрім Құдайбердіұлы

(1858-1931)

1. Өмір жолы мен шығармашылы

2.“Кел жастар, біз бір түрлі жол табалық!

Сергіту сәті ретінде Шәкәрімнің әндерінен үзінді айтылады, қазіргі заманда танымал болған әні «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек» әні.

ВЕНН диаграммасына  Шәкәрімнің өлеңдері салынып  талқыланады. Мұндағы мақсат, Шәкәрім ұстаған діни көзқарас пен қазіргі заман талабына сәкестендіру және «Мәңгілік ел» идеясын қолдау.

• Мақсатын шығару

Инетактив тақтадан видео көрсетіліп, Шәкәрім өмірінен қысқаша мағлұмат беріліп, «Еңлік – Кебек» поэмасы туралы айтылады.

• Топтарға тапсырма беру.

1 топ. Шәкәрімнің шығармаларын талқылап берсе, сурет  салу немесе кестеге түсіру арқылы.

2 топ. «Еңлік – Кебек» дастанын талқылайды.

3 топ. Шәкәрімнің өмірбаянынан сөз қозғайды.

Бұл жерде студенттерге ешқандай шектеу қойылмайды. Сабақ үстінде аудио- және визуалдық құралдар, компьютер, мультимедиалық құралдар немесе ұялы телефон қолдануға толықтай мүмкіндігі бар. Желі арқылы әр студент  өзіне керек материалдарды қарайға  құқылы.

Осылай үш топ өз посттарнын қорғап шығады, тыңдаушы топтар келісетінін немесе келіспейтінін айтып немесе толықтыруға да мүмкіндік алады.

Сабақты  бекіту: Семантикалық карта.

Сабақты қорыту: Бағалау.

Рефлексия

• Ет тартатын машина: Түсіндім, бірақ…. ойға шаншыр дүние таппадым.
• Қоқыс шелегі: Кешіріңіз,… мен мүлдем түсінбедім
• Сандық: Керемет!!!! Өзіме керек дүние таптым, маған ұнады.

Дереккөз: internet-konkursy.com

Ұқсас материал: 

• Шәкәрім және Пушкин байланысы
• Шәкәрім Құдайбердіұлы шағармашылығындағы дүниетанымдық мәселелер.
• «Шәкәрім ақын шалқарынан» атты танымдық кештің сценарийі
• Шәкәрім Құдайбердіұлының 160 жылдығына «Қалқаман-Мамыр» поэмасынан үзінді
• Шәкәрім Құдайбердиев «Жастарға» өлеңінде жастарды неге Абай арқылы түзеткісі келеді?
• Шәкәрім өзіне ұстаз тұтқан Ысмайыл Ғаспралы деген кім?