Өнернама тарихында өзіндік суреткерлік болмысымен есімін таңбалаған сирек дарақтың бірі сал Мұхит еді.
Сүйегі асыл Барадур Әбілхайыр ханның үрпағы өз шығармаларын ерекще көңіл-күймен, ғашықтық сезімен жеткізіп, қарапайым қазақ халқының, өлеңді сүйген ұлтының жүрегінен ерекше орын алып, қазақтың әлеуметтік-психологиеялық болмысын. Таныта білді.
Шандоз ән шебері, халық психологиясының білгірі Мұхит Мералыұлы дыбыстар жүйесін әр қырынан құбылта құруымен тыңдаушысын эстетикалық-эмоционалдық көңіл-күйде қалдырып отырған. Мәтінде бейнеленген ойлау формаларының сезімдік әсерін әуен арқылы арттырып, күшін өсіре түскен.
Бұған оның қай шығармасы да толық дәлел. Солардың ішінде «Зәуреш», «Айнамкөз», «Дүние ау» әндері. Әндер терең психологоиялықтебіреніске құрылған. Бейжай қалдырмайды Өлең шумақтарында басты кейіпкерлердің ішкі сезімі тыңдаушы жүрегінен орын алып оның қоғамдық санаға айналуының бір сыры мелодиясына да тығыз байланысты.
Эстетикалық танымен да мәнінде осында жатыр. Бұл шығармаларды оқи отыра Олардың шұрайлы, көркем екеніне көзім жетті. Біліміздің қаймағы бұзылмаған сонау дәуірде, жиын-той, басқа да жағдай кезінде бір ауыз өлеңді табан астынан шығарып айта алмайтын қазақ болмаған. Әйтсе де бұл шығармалар ақындық дарыны мол жанның шығармасы, Мұхиттікі.
“Зәуреш” өлеңін тууына себеп – оның қайғылы оқиғасы тікілей куә боп, Медеттің қаралы халін көзімен көруі, сай-сүйект сырқырата зарлатып шығарған сөздерін құлағымен естуі.
Қорытындылай келе, сол Мұхитың жырларын , қазақ топырағынан өрлей көтеріліп кең жайылған – Дала Реквиемі деп айтуға болады. Жаныңа жылылқ, ерекше әсер берген Мұхит өлеңдері қазақ халқымның бір байлығы болып қалмақ.
Мұхиттың өлеңдерін, өзге тілге аударып, жалпы адамзаттық құндылыққа тәрбиелеудің көркем құралы ретінде және қазақ халқынның осыдай байлығын көрсету мақсатында таратылуы керек7
Ұқсас материал:
- Үкілі Ыбырайдың «Қалдырған» өлеңіндегі астарлы ойды талдап жазыңыз
- Сал-серілердің (әнші-ақындар) өлеңдеріндегі қыз сипатын жазыңыз
- Жаяу Мұсаның қиянатқа жазылған “Ақ сиса” өлеңіндегі оптимистік ой-толғамдарға дәлелдер келтіре жазыңдар
- Әнші-ақындардың өлеңдеріндегі серілік табиғатын талдап жазыңыз
- Ш.Құдайбердіұлының «Еңлік-Кебек» поэмасындағы Еңліктің қазақ қызына кереғар мінездерін талдап жазыңыз
- Абай Құнанбаевтың «Он тоғызыншы қара сөзіндегі» естілік пен білімділікке қандай адам жетіп, қалай жүзеге асыра алатынын өмірлік деректер арқылы дәлелдеп жазыңыз
- Асқар Сүлейменовтың өмірі мен қызметі
- «Қаһар» романы туралы. Шығарманың тілдік ерекшелігі
- Ғасырлық туынды. Мұхтар Әуезовтың өмірі мен шығармашылығы туралы
- «Абай жолы» роман-эпопеясы туралы түсінік (І том)
