Мал терісі негізінде жондық, сауыр, бауыр, мойын, үйектік, пұшпақ деген бөліктерге бөлінеді.
Төрт түлік малдың терісі — өте қымбат шикізат. Соның ішінде ірі қараның терісін: сиыр терісі, өгіз терісі, тайынша терісі, бұзау терісі деп төртке бөліп атаған.
Жылқы терісін: бие терісі, жабағы және құлын терісі деп үшке бөледі.
Түйе терісін: атан терісі, бота терісі дейді.
Қой терісін: жабағы тері, қырықпа тері, күздік тері, соғым терісі, тықыр тері,тоқтышақ терісі, сеңсең тері, елтірі, мари, жылбысқа деп бөледі.
Жабағы — қой-ешкінің сәуір, мамыр айларындағы жабағы жүні қопсымаған қалың түбітті терісі.
Қырықпа — жабағы жүн мен күзем жүндеріқырқылғаннан кейін сойылған малдың сұйық жүнді терісі.
Күздік тері — қазан, қараша айларында сойылған малдың терісі.
Соғым тері — жүндес, қыртысы қалың мықты терілер. Олардан киімнің барлық түрлерін тігуге болады.
Тықыр тері — жүнін қырқып алысымен сойылған немесе жүнін жидітіп алған терілер. Бұдан жарғақ шалбар, қап, дорба, т.б заттар жасалады.
Сеңсең — үйш ай мен бес ай аралығындағы қозының қырқылмаған терісі. Көбінесе, ішік, тымақ, бөрік, бөстек жасауға қолданылады.
Елтірі — туғанына 2-3 ай болған қозы терісі. Жүні бұйра қаркөл сияқты өте әдемі болады. Одан ішік, тымақ, бөрік, жаға жасайды.
Мари — туа салып немесе бір-екі тәулікте өлген қозы, лақ терілері. Бөрік, тымақ тігуге, әдептеуге, киім тысын көмкеруге қолайлы. Маридің жүні тықыр, жылтыр, таңдай өрнекті болып келеді.
Жылбысқа — іште жатып өлген немесе туа салып өлген қозының өте жұқа терісі.
Пайдаланылған әдебиет:
«Сен білесің бе?» энциклопедиясы. Құрастырған: Райымбеков Қ.Ж, Байғабылова Қ.Т
Тақырыпқа ұқсас материалдар:
